سوالات نهایی گفتار زیست فناوری و مهندسی ژنتیک فصل فناوریهای نوین زیستی

کتاب الکترونیکی «جامـــــــعترین و آخــــــــرین پرسشهای آزمونهای نهایی زیستشناسی دوازدهم»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۱۵
این کتاب شامل
- بررسی تمامی امتحانهای نهایی (از دیماه ۱۳۹۷ تا دیماه ۱۴۰۱) داخل کشور
- پاسخ تشریحی پرسشها؛
- پاسخ کامل فعالیتهای کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسشها براساس سرفصلهای کتاب درسی
فصل فناوریهای نوین زیستی
شامل گفتارهای:
گفتار ۱: زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
گفتار ۲: فناوری مهندسی پروتئین و بافت
گفتار ۳: کاربردهای زیست فناوری
بارمبندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۰ نمره
نیمسال دوم و شهریور: ۲/۵ نمره
» فایل word «سوالات نهایی گفتار»
گفتار ۱: زیستفناوری و مهندسی ژنتیک
زیست فناوری چیست؟
۱- اصطلاح زیر را تعریف کنید. (شهریور ۱۴۰۱)
زیستفناوری
به هرگونه فعالیت هوشمندانه آدمی (۰/۲۵) در تولید و بهبود محصولات گوناگون (۰/۲۵) با استفاده از موجود زنده (۰/۲۵) زیستفناوری گویند.
تاریخچه زیست فناوری:
زیست فناوری سنتی، زیست فناوری کلاسیک، زیست فناوری نوین
۲- در عبارت زیر جای خالی را با کلمه مناسب کامل کنید. (دی ۱۴۰۱)
در دوره زیستفناوری ……………. آدمی قادر به تولید یکی از کارآمدترین مواد دفاعی در برابر باکتریهای بیماریزا شد.
کلاسیک (۰/۲۵)
۳- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹)
تولید موادی مانند پادزیستها، آنزیمها و مواد غذایی در کدام دوره زیست فناوری ممکن شد؟
زیست فناوری کلاسیک (۰/۲۵)
۴- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۹)
دانشمندان در دوره زیست فناوری نوین، با انتقال ژن میان ریزجانداران (میکروارگانیسمها) به چه اهدافی رسیدهاند؟
دانشمندان توانستند با تغییر و اصلاح خصوصیات ریزجانداران، ترکیبات جدید را با مقادیر بیشتر و کارایی بالاتر تولید کنند. (۰/۵)
مهندسی ژنتیک
۵- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۳۹۹)
به جانداری که از طریق مهندسی ژنتیک دارای ترکیب جدیدی از مواد ژنتیکی شده است، چه میگویند؟
جاندار تغییریافته ژنتیکی یا تراژنی (۰/۲۵)
۶- اصطلاح زیر را تعریف کنید. (دی ۱۳۹۸)
جاندار تراژنی
به جانداری که از طریق مهندسی ژنتیک دارای ترکیب جدیدی از مواد ژنتیکی شده است، جاندار تغییر یافته ژنتیکی یا تراژنی میگویند. (۰/۵)
۷- دربارۀ فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۱)
گیاهان زراعی تراژن، قبل از تکثیر و کشت از چه نظر مورد بررسی دقیق قرار میگیرند؟
بررسی دقیق ایمنی زیستی و اثبات بیخطر بودن برای سلامت انسان و محیط زیست (۰/۵)
مراحل مهندسی ژنتیک
۸- در عبارت زیر جای خالی را با کلمه مناسب پر کنید. (شهریور ۱۳۹۸ و دی ۱۳۹۸)
جداسازی یک یا چند ژن و تکثیر آنها را …………………….. میگویند.
همسانهسازی دنا (۰/۲۵)
۹- اصطلاح زیر در مهندسی ژنتیک را تعریف کنید. (شهریور ۱۴۰۰)
همسانهسازی دنا
جداسازی یک یا چند ژن و تکثیر آنها را همسانهسازی دنا میگویند. (۰/۵)
جداسازی قطعهای از دنا
۱۰- در عبارت زیر جای خالی را با کلمه مناسب کامل کنید. (خرداد ۱۴۰۱)
آنزیمهای برشدهنده در باکتریها وجود دارند و قسمتی از سامانهی …………. آنها محسوب میشوند.
دفاعی (۰/۲۵)
۱۱- دربارۀ ی مهندسی ژنتیک به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۱)
توالی جایگاه تشخیص آنزیم ECOR1 دارای چند جفت نوکلئوتید است.
۶ جفت (۰/۲۵)
۱۲- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۹)
آنزیم EcoR1 پیوند فسفودی استر بین کدام نوکلئوتیدهای جایگاه تشخیص آنزیم را برش میزند؟
این آنزیم پیوند فسفودیاستر بین نوکلئوتید گوانیندار و آدنیندار هر دو رشته را برش میزند. (۰/۵)
۱۳- در مورد مراحل مهندسی ژنتیک به سؤال زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۰)
هنگام برش دنا (DNA) توسط آنزیم EcoR1، پیوند فسفودیاستر بین کدام نوکلئوتیدها (در جایگاه تشخیص آنزیم) شکسته میشود؟
این آنزیم پیوند فسفودیاستر بین نوکلئوتید گوانیندار و آدنیندار هر دو رشته را برش میزند. (۰/۵)
۱۴- از بین کلمات داخل پرانتز، گزینۀ مناسب را انتخاب کنید. (دی ۱۴۰۰)
آنزیم EcoR1 پیوند فسفودی استر بین نوکلئوتیدهای (گوانیندار و آدنیندار – آدنیندار و تیمیندار) را برش میزند.
گوانیندار و آدنیندار (۰/۲۵)
۱۵- به سؤال زیر دربارۀ فناوریهای نوین زیستی پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۸)
در مهندسی ژنتیک برای تشکیل انتهای چسبنده چه پیوندهایی شکسته میشوند؟
پیوند فسفودی استر و هیدروژنی (۰/۲۵)
۱۶- در جدول زیر، مورد ستون «الف» با یکی از موارد ستون «ب» ارتباط منطقی دارد. آن را پیدا کنید. (در ستون «ب» یک مورد اضافه است) (خرداد ۱۳۹۸)
ستون «الف» | ستون «ب» |
۱- ایجاد انتهای چسبنده | ناقل همسانهسازی (وکتور) |
| آنزیم ۱ EcoR |
۱- ایجاد انتهای چسبنده: آنزیم ۱ EcoR(0/25)
اتصال قطعه دنا به ناقل و تشکیل دنای نوترکیب
۱۷- به سؤال زیر دربارۀ فناوریهای نوین زیستی پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۸)
دو ویژگی دیسَک (پلازمید) را بنویسید.
دیسَک یک مولکول دنای دو رشتهای و حلقوی خارج فامتنی است که معمولاً درون باکتریها و بعضی قارچها مثل مخمرها وجود دارد و میتواند مستقل از ژنوم میزبان همانندسازی کند. دیسَکها را فامتنهای کمکی نیز مینامند چون حاوی ژنهایی هستند که در فامتن اصلی باکتری وجود ندارند. (ذکر دو مورد) (۰/۵)
۱۸- در رابطه با فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید: (شهریور ۱۴۰۰)
ژنهای مقاومت به پادزیست در دیسَکها، چه توانایی را به باکتری میدهند؟
چنین ژنهایی به باکتری این توانایی را میدهند که پادزیستها را به موادی غیرکشنده و قابل استفاده برای خود تبدیل کنند. (۰/۵)
۱۹- برای کامل کردن عبارت زیر، از بین کلمات داخل پرانتز، کلمۀ مناسب را انتخاب کنید. (شهریور ۱۴۰۱)
ژن مقاومت به پادزیست [آنتیبیوتیک] در (فامتن اصلی – دیسک) باکتری قرار دارد.
دیسک یا پلازمید (۰/۲۵)
۲۰- دربارۀ مهندسی ژنتیک به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۱)
در اتصال قطعهی دنا به دیسک (پلازمید)، بهتر است از چه دیسکی استفاده شود؟
دیسکی که فقط یک جایگاه تشخیص داشته باشد. (۰/۲۵)
۲۱- برای مورد زیر یک دلیل علمی بنویسید. (شهریور ۱۴۰۱)
در مهندسی ژنتیک، آنزیم مورد استفاده برای برش دادن دیسَک، باید همان آنزیمی باشد که در جداسازی دنای مورد نظر استفاده شده است.
چون دو انتهای چسبنده ایجاد شده در برش دیسک با آنزیم و برش قطعه دنای خارجی باید مکمل باشند تا امکان برقراری پیوند فسفودی استر بین دو انتهای مکمل باشد. (۰/۵)
۲۲- در مورد مراحل مهندسی ژنتیک به سؤال زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۰)
برای اتصال دنای مورد نظر (ژن خارجی) به دیسک، از چه آنزیمی استفاده میشود؟
آنزیم لیگاز (اتصال دهنده) (۰/۲۵)
۲۳- در جدول زیر، مورد ستون «الف» با یکی از موارد ستون «ب» ارتباط منطقی دارد. آن را پیدا کنید. (در ستون «ب» یک مورد اضافه است) (خرداد ۱۳۹۸)
ستون «الف» | ستون «ب» |
۱- اتصال دنای مورد نظر به دیسک (پلازمید) | ناقل همسانهسازی (وکتور) |
| آنزیم لیگاز |
۱- اتصال دنای مورد نظر به دیسَک (پلازمید): آنزیم لیگاز (۰/۲۵)
۲۴- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹)
در مرحلۀ تشکیل دنای نوترکیب نقش آنزیم لیگاز چیست؟
آنزیم لیگاز پیوند فسفودی استر بین دو انتهای مکمل را ایجاد میکند. (۰/۵)
۲۵- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (دی ۱۴۰۰)
در مهندسی ژنتیک آنزیم لیگاز در مرحله جداسازی یاختههای تراژنی به کار میرود.
نادرست (۰/۲۵)
۲۶- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۷)
دو آنزیم مورد استفاده در مهندسی ژنتیک را نام ببرید.
آنزیمهای برش دهنده (۰/۲۵) و آنزیم لیگاز (۰/۲۵)
۲۷- اصطلاح زیر در مهندسی ژنتیک را تعریف کنید. (شهریور ۱۴۰۰)
دنای نوترکیب
به مجموعه دنای ناقل و ژن جاگذاری شده در آن، دنای نوترکیب گفته میشود. (۰/۵)
۲۸- به سؤال زیر دربارۀ فناوریهای نوین زیستی پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۸)
در مهندسی ژنتیک به مجموعه دنای ناقل و ژن جاگذاری شده در آن، چه میگویند؟
دنای نوترکیب (۰/۲۵)
۲۹- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۳۹۹)
اجزای دنای نوترکیب را بنویسید.
دنای ناقل و ژن جاگذاری شده در آن (۰/۵)
وارد کردن دنای نوترکیب به یاخته میزبان
۳۰- در جدول زیر، مورد ستون «الف» با یکی از موارد ستون «ب» ارتباط منطقی دارد. آن را پیدا کنید. (در ستون «ب» یک مورد اضافه است) (خرداد ۱۳۹۸)
ستون «الف» | ستون «ب» |
۱- ایجاد منافذی در دیواره باکتری | ناقل همسانهسازی (وکتور) |
| شوک الکتریکی |
۱- ایجاد منافذی در دیواره باکتری: شوک الکتریکی(۰/۲۵)
۳۱- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۷)
برای وارد کردن دنای نوترکیب به باکتری، با چه روشی در دیوارۀ باکتری منافذی ایجاد میشود؟ (یک مورد)
با کمک شوک الکتریکی و یا شوک حرارتی همراه با مواد شیمیایی ایجاد کرد. (ذکر یک مورد) (۰/۲۵)
۳۲- دربارۀ ی مهندسی ژنتیک به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۱)
چگونه میتوان هنگام وارد کردن دنای نوترکیب به باکتری، منافذی را در دیوارهی باکتری ایجاد کرد؟
به کمک شوک الکتریکی و یا شوک حرارتی همراه با مواد شیمیایی (۰/۵)
جداسازی یاختههای تراژنی
۳۳- دربارۀ فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۱)
در مهندسی ژنتیک، از کدام ویژگی دیسک (پلازمید) برای جداسازی یاختههای تراژنی استفاده میشود؟
دارا بودن ژن مقاومت به پادزیست (۰/۲۵)
۳۴- به سؤال زیر دربارۀ فناوریهای نوین زیستی پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۸)
در کدام مرحلۀ مهندسی ژنتیک از پادزیست (آنتیبیوتیک) استفاده میشود؟
جداسازی یاختههای تراژنی (۰/۲۵)
۳۵- در جدول زیر، مورد ستون «الف» با یکی از موارد ستون «ب» ارتباط منطقی دارد. آن را پیدا کنید. (در ستون «ب» یک مورد اضافه است) (خرداد ۱۳۹۸)
ستون «الف» | ستون «ب» |
۱- جداسازی یاختههای تراژنی | ناقل همسانهسازی (وکتور) |
| آمپیسیلین |
۱- جداسازی یاختههای تراژنی: آمپیسیلین (۰/۲۵)
۳۶- در مورد فناوریهای نوین زیستی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۹)
در مهندسی ژنتیک، چرا باکتریهای فاقد دنای نوترکیب در محیط حاوی پادزیست (آنتیبیوتیک) ازبین میروند؟
به دلیل حساسیت به پادزیست (۰/۲۵)
۳۷- در مورد مراحل مهندسی ژنتیک به سؤال زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۰)
از باکتریهایی که دارای دنای خارجی هستند، چه استفادهای میشود؟
برای تولید فراورده یا استخراج ژن استفاده کرد. (۰/۵)
بارمبندی زیستشناسی دوازدهم
بارم بندی زیستشناسی ۳ سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱
درس زیستشناسی دوازدهم
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام میشود.
ارزشیابی مستمر بر اساس فعالیتهای گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام میشود. این ارزشیابی بر اساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیتها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحثهای گروهی، پاسخ به پرسشهای کتبی و شفاهی انجام میشود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی به صورت آزمون کتبی انجام میشود. در نوبت اول ۲۰ نمره از چهار فصل اول کتاب (تا پایان صفحه ۶۲) و در نوبت خرداد، شهریور و دی ماه ۲۰ نمره از همه کتاب مطابق با جدول زیر پیشنهاد میشود.
نکات قابل توجه:
۱- طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوستهای آخرکتاب در همه آزمونها ممنوع است.
۲- گرچه نمره جداگانهای برای فعالیتهای کتاب زیست شناسی ۳ منظور نشده، اما بدیهی است که بخشی از نمره هر فصل به فعالیتهای آن فصل اختصاص دارد. بر این اساس طراحان محترم در طراحی پرسش مربوط به هر فصل، فعالیتها و نتایج آنها را مد نظر قرار دهند.
شماره فصل و عنوان | نیمسال اول | نیمسال دوم و شهریور |
۱- مولکولهای اطلاعاتی | ۶ | ۲/۵ |
۲- جریان اطلاعات در یاخته | ۵ | ۲/۵ |
۳- انتقال اطلاعات در نسل ها | ۴ | ۲/۵ |
۴- تغییر در اطلاعات وراثتی | ۵ | ۲/۵ |
۵- از ماده به انرژی | – | ۲/۵ |
۶- از انرژی به ماده | – | ۲/۵ |
۷- فناوریهای نوین زیستی | – | ۲/۵ |
۸- رفتارهای جانوران | – | ۲/۵ |
جمع | ۲۰ | ۲۰ |
کتاب زیستشناسی ۳
فصل ۱- مولکولهای اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئینها
فصل ۲- جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
فصل ۳- انتقال اطلاعات در نسلها
مفاهیم پایه
انواع صفات
فصل ۴- تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیتها
تغییر در گونهها
فصل ۵- از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
فصل ۶- از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنشهای فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
فصل ۷- فناوریهای نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فصل ۸- رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
ارتباط و زندگی گروهی
آزمونهای آنلاین زیست ۳
فصل مولکولهای اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئینها
مولکولهای اطلاعاتی
فصل جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
جریان اطلاعات در یاخته
فصل انتقال اطلاعات در نسلها
مفاهیم پایه
انواع صفات
انتقال اطلاعات در نسلها
فصل تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیتها
تغییر در گونهها
تغییر در اطلاعات وراثتی
فصل از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
از ماده به انرژی
فصل از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنشهای فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
از انرژی به ماده
فصل فناوریهای نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فناوریهای نوین زیستی
فصل رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
رفتارهای جانوران
ارتباط و زندگی گروهی