پرسش‌های نهایی گفتار تغییر در جمعیت­‌ها فصل تغییر در اطلاعات وراثتی

---

---

---

---

---

---

گفتار ۲: تغییر در جمعیت­‌ها

---

تغییر در گذر زمان

---

۴۰- اصطلاح زیر را تعریف کنید. (دی ۱۳۹۸)

انتخاب طبیعی

فرایندی را که در آن افراد سازگارتر با محیط انتخاب می‌شوند، یعنی آنهایی که شانس بیشتری برای زنده ماندن و تولیدمثل دارند، انتخاب طبیعی می‌نامند. (۰/۵)

۴۱- فرایندی که در آن افراد سازگارتر با محیط انتخاب می‌شوند را چه می‌نامند؟ (شهریور ۱۴۰۰)

انتخاب طبیعی (۰/۲۵)

۴۲- علت مقاوم شدن باکتری‌ها به پادزیست‌­ها در نتیجۀ انتخاب طبیعی را بنویسید. (دی ۱۳۹۹)

باکتری­‌های غیرمقاوم بر اثر پادزیست­‌ها از بین می‌­روند و باکتری­‌های مقاوم تکثیر می‌­شوند و به­‌تدریج همه جمعیت را به خود اختصاص می­‌دهند، در نتیجه جمعیت از غیرمقاوم به مقاوم تغییر می­‌یابد. (۰/۵)

۴۳- درستی یا نادرستی عبارت‌ زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (خرداد ۱۳۹۸)

علت مقاوم شدن باکتری‌ها به پادزیست‌­ها (آنتی­‌بیوتیک­‌ها)، انتخاب طبیعی است.

درست (۰/۲۵)

---

خزانۀ ژن

---

۴۴- در عبارت‌ زیر جای خالی را با کلمه مناسب پر کنید. (شهریور ۱۳۹۸)

مجموع همۀ دگره‌های موجود در همۀ جایگاه‌­های ژنی افراد یک جمعیت را ……………….. آن جمعیت می‌نامند.

خزانۀ ژن (۰/۲۵)

۴۵- اصطلاح زیر را تعریف کنید. (خرداد ۱۴۰۱ و شهریور ۱۴۰۱)

خزانه ژن                   

مجموع همۀ دگره‌های (۰/۲۵) موجود در همه جایگاه‌های ژنی افراد یک جمعیت را خزانه ژن آن جمعیت می‌نامند. (۰/۲۵)

---

تعادل در جمعیت: الف) جهش، ب)رانش دگره‌­ای

---

۴۶- در عبارت زیر جای خالی را با کلمه مناسب کامل کنید. (دی ۱۴۰۱)

اگر در جمعیتی فراوانی نسبی دگره‌ها یا …………….. از نسلی به نسل دیگر ثابت باشد، جمعیت در حال تعادل ژنی است.

ژن‌­نمودها (ژنوتیپ‌­ها) (۰/۲۵)

۴۷- در مورد تغییر در اطلاعات وراثتی به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹)

از عواملی که باعث می‌شوند جمعیت از حال تعادل خارج شود، دو مورد نام ببرید.

جهش، رانش دگره‌­ای، شارش ژن، آمیزش غیرتصادفی، انتخاب طبیعی (ذکر دو مورد) (۰/۵)

۴۸- درستی یا نادرستی عبارت‌ زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور ۱۳۹۸)

جهش، با افزودن دگره‌های جدید، خزانۀ ژن را غنی‌تر می‌کند و گوناگونی را افزایش می‌دهد.

درست (۰/۲۵)

۴۹- در ارتباط با عواملی که سبب می‌شود جمعیت از حال تعادل خارج شود، به پرسش‌ها پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۰)

فرایندی که باعث تغییر فراوانی دگره­ای بر اثر رویدادهای تصادفی می‌شود، چه نام دارد؟

رانش دگره‌ای (۰/۲۵)

۵۰- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور ۱۴۰۱)

رانش دگره‌ای همانند انتخاب طبیعی فراوانی دگره‌ها (الل‌­ها) را تغییر می‌دهد و به سازش می‌انجامد.

نادرست (۰/۲۵)

۵۱- شکل زیر کدام عامل برهم زننده تعادل جمعیت را نشان می‌دهد؟ (دی ۱۳۹۹ و شهریور ۱۴۰۰)

رانش دگره­ای (۰/۲۵)

۵۲- در عبارت‌ زیر جای خالی را با کلمه مناسب پر کنید. (خرداد ۱۳۹۸)

به فرایندی که باعث تغییر فراوانی دگره­ای بر اثر رویدادهای تصادفی می‌شود، ……………… می­‌گویند.

رانش دگره­ای (۰/۲۵)

۵۳- در مورد تغییر در اطلاعات وراثتی به پرسش­ زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۳۹۹)

در کدام عامل برهم‌­زنندۀ تعادل جمعیت‌­ها، رویدادهای تصادفی نقش دارند؟

رانش دگره‌­ای (۰/۲۵)

۵۴- درستی یا نادرستی عبارت‌ زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (دی ۱۳۹۷)

هرچه اندازۀ یک جمعیت بزرگ‌تر باشد، رانش دگره‌­ای اثر بیشتری دارد.

نادرست (۰/۲۵)

---

تعادل در جمعیت: پ) شارش ژن، ت) آمیزش غیرتصادفی، ث) انتخاب طبیعی

---

۵۵- به پرسش­ زیر پاسخ دهید.  (خرداد ۱۳۹۹ روزانه)

در چه صورت با شارش ژن، خزانۀ ژن دو جمعیت به هم شبیه می‌شود؟ 

اگر بین دو جمعیت، شارش ژن به طور پیوسته و دوسویه ادامه یابد، سرانجام خزانۀ ژن دو جمعیت به هم شبیه می‌شود. (۰/۵)

۵۶- در عبارت‌ زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید. (شهریور ۱۳۹۸)

برای آن که جمعیتی در حال تعادل باشد، لازم است آمیزش‌ها در آن (تصادفی – غیرتصادفی) باشند.

تصادفی (۰/۲۵)

۵۷- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (خرداد ۱۴۰۰)

برای آنکه جمعیتی در حال تعادل باشد، لازم است آمیزش‌­ها در آن غیرتصادفی باشند. 

نادرست (۰/۲۵)

۵۸- در ارتباط با عواملی که سبب می‌شود جمعیت از حال تعادل خارج شود، به پرسش‌ زیر پاسخ دهید.

کدام یک از عوامل برهم زننده تعادل جمعیت افراد سازگارتر با محیط را برمی­‌گزیند و از فراوانی دگره­‌ای می‌کاهد؟ (دی ۱۴۰۰)

انتخاب طبیعی (۰/۲۵)

---

تداوم گوناگونی در جمعیت­‌ها: الف) گوناگونی دگره­‌ای در گامت­‌ها، ب) نوترکیبی، پ) اهمیت ناخالص‌­ها

---

۵۹- درستی یا نادرستی جمله زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (دی ۱۴۰۱)

در نتیجه انتخاب طبیعی، تفاوت‌های فردی و گوناگونی جمعیت کاهش می‌یابد.

درست (۰/۲۵)

۶۰- از بین کلمات داخل پرانتز، گزینۀ مناسب را انتخاب کنید.

الف) در چلیپایی شدن [کراسینگ­‌اور]، قطعه‌­ای از فام‌­تن بین فامینک­‌های (خواهری –  غیرخواهری) مبادله می‌شود. (خرداد ۱۳۹۹)

غیرخواهری (۰/۲۵)

ب) در چلیپایی شدن [کراسینگ‌­اور] اگر قطعات مبادله شده حاوی دگره­‌های (مشابه – متفاوت) باشند، نوترکیبی ایجاد می‌شود. (شهریور ۱۴۰۰)

متفاوت (۰/۲۵)

۶۱- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در اطلاعات وراثتی پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۱)

در چه صورتی پدیده چلیپایی شدن (کراسینگ­‌اور)، باعث ایجاد فامینک­‌های (کروماتیدهای) نوترکیب می‌شود؟

اگر قطعات مبادله شده حاوی دگره‌های متفاوتی باشند. (۰/۵)

۶۲- در عبارت‌ زیر، جای خالی را با کلمه مناسب کامل کنید. (دی ۱۴۰۰)

افراد مبتلا به بیماری کم­خونی ناشی از گویچه‌های قرمز داسی­‌شکل، ژن­نمود …………………. دارند.

Hb^SHb^S (۰/۲۵)

۶۳- در مورد تغییر در اطلاعات وراثتی به پرسش­ زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۳۹۹)

کدام ژن­نمود بیماری کم‌­خونی داسی­‌شکل، به بیماری مالاریا مقاوم است؟   

Hb^AHb^S  (۰/۲۵)

۶۴- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در اطلاعات وراثتی پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۸)

گویچه‌های قرمز افراد با ژن­نمود ناخالص Hb^AHb^S چه زمانی داسی‌­شکل می‌شوند؟

مقدار اکسیژن محیط کم باشد. (۰/۲۵)

۶۵- در بیماری کم‌خونی ناشی از گویچه‌های قرمز داسی‌­شکل: (خرداد ۱۴۰۱)

گویچه‌های قرمز افرادی با ژن‌­نمود‌ ناخالص Hb^AHb^S چه هنگامی داسی­‌شکل می‌شوند؟

فقط هنگامی داسی­‌شکل می‌شوند که مقدار اکسیژن محیط کم باشد (۰/۵)

۶۶- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در جمعیت‌ها و گونه‌ها پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۸)

وجود چه دگره­ای، باعث بقای جمعیت انسان در مناطق مالاریاخیز نسبت به سایر مناطق می‌شود؟

Hb^S (۰/۲۵)

۶۷- در مورد تغییر در اطلاعات وراثتی به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹)

با مطالعه توزیع بیماری کم­‌خونی داسی‌­شکل در جهان، فراوانی دگره Hb^S در چه مناطقی بسیار بیشتر از سایر مناطق است؟

 در مناطقی که مالاریا شایع است. (۰/۲۵)

۶۸- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در اطلاعات وراثتی پاسخ دهید. (شهریور ۱۴۰۱)

فراوانی دگره Hb^s در چه مناطقی در جهان بسیار بیشتر از سایر مناطق است؟

فراوانی دگره Hb^s در مناطقی که مالاریا شایع است بسیار بیشتر از سایر مناطق است.

۶۹- چرا انگل بیماری مالاریا در افرادی با ژن­نمود Hb^AHb^S نمی‌تواند باعث بیماری شود؟ (خرداد ۱۳۹۸)

چون وقتی این گویچه‌ها را آلوده می‌کند، شکل آنها داسی­‌شکل می‌شود و انگل می‌میرد. (۰/۵)

۷۰- در مورد تغییر در جمعیت‌ها و گونه‌ها به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۷)

چرا افراد دارای ژن­‌نمود ناخالص  Hb^AHb^S در برابر مالاریا مقاوم‌اند؟

این انگل نمی‌تواند در افراد Hb^AHb^S سبب بیماری شود چون وقتی این گویچه‌ها را آلوده می‌کند، شکل آنها داسی­‌شکل می‌شود و انگل می‌میرد. (۰/۵)

۷۱- برای گزینه (مورد)­ زیر دلیلی علمی بنویسید. (خرداد ۱۴۰۰)

انگل مالاریا در گلبول­های قرمز افراد با ژن نمود Hb^AHb^S می‌میرد.

چون وقتی این گویچه­‌ها را آلوده می­‌کند، آنها داسی­‌شکل­ می‌شوند و انگل می­‌میرد. (۰/۲۵)

---

---

---

---

بارم‌بندی زیست‌شناسی دوازدهم

---

شماره فصل و عنوان	نیمسال اول	نیمسال دوم و شهریور
۱- مولکول‌های اطلاعاتی	۶	۲/۵
۲- جریان اطلاعات در یاخته	۵	۲/۵
۳- انتقال اطلاعات در نسل ها	۴	۲/۵
۴- تغییر در اطلاعات وراثتی	۵	۲/۵
۵- از ماده به انرژی	–	۲/۵
۶- از انرژی به ماده	–	۲/۵
۷- فناوری‌های نوین زیستی	–	۲/۵
۸- رفتارهای جانوران	–	۲/۵
جمع	۲٠	۲۰

---