پرسش های نهایی گفتار تغییر در گونه ­ها فصل تغییر در اطلاعات وراثتی

---

---

---

---

---

---

گفتار ۳: تغییر در گونه­‌ها

---

شواهد تغییر گونه‌­ها

---

سنگواره‌­ها

---

تشریح مقایسه‌­ای

---

۷۲- در مورد تغییر در جمعیت‌ها و گونه‌ها به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۷)

اندام‌هایی که طرح ساختاری آنها یکسان است، و کار متفاوتی دارند، چه نامیده می‌شوند؟

پاسخ: اندام‌ها یا ساختارهای همتا (۰/۲۵)

۷۳- اصطلاح زیر را تعریف کنید. (شهریور ۱۳۹۸)

اندام یا ساختارهای همتا      

پاسخ: اندام‌هایی را که طرح ساختاری آنها یکسان است حتی اگر کار متفاوتی انجام دهند. (۰/۵)

۷۴- در جدول زیر مورد ستون «الف» با یکی از عبارت‌های ستون «ب» ارتباط منطقی دارد. ارتباط بین هر یک را پیدا کنید. (یکی از عبارت‌های ستون «ب» اضافه است) (شهریور ۱۴۰۱)

ستون «الف»	ستون «ب»
الف) دست انسان و باله دلفین	۱- ساختار وستیجیال
	۲-  ساختار همتا

الف) ۲ ساختار همتا (۰/۲۵)

۷۵- در عبارت­ زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید. (شهریور ۱۳۹۹)

دلفین با (شیر کوهی – کوسه) خویشاوندی نزدیک­‌تری دارد، بنابراین در یک گروه قرار می‌گیرند.

شیر کوهی (۰/۲۵)

۷۶- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در جمعیت‌ها و گونه‌ها پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۸ و شهریور ۱۳۹۹)

به ساختارهایی که نشان می‌دهند، برای پاسخ به یک نیاز، جانداران به روش‌های مختلفی سازش پیدا کرده‌اند، چه می­‌گویند؟

ساختارهای آنالوگ (۰/۲۵)

۷۷- اصطلاح زیر را تعریف کنید. (خرداد ۱۳۹۸)

ساختار آنالوگ

ساختارهایی را که کار یکسان اما طرح متفاوت دارند، ساختارهای آنالوگ می‌نامند. (۰/۵)

۷۸- در جدول زیر، هر یک از عبارت‌های ستون «الف» با یکی از موارد ستون «ب» ارتباط دارند. آنها را پیدا کنید. (دی ۱۳۹۹)

«الف»	«ب»
الف) ردپای تغییر گونه‌ها	۱- ساختارهای همتا
ب) کار یکسان و طرح ساختاری متفاوت	۲- ساختارهای آنالوگ
ج) طرح ساختاری یکسان و کار متفاوت	۳- ساختارهای وستیجیال

الف) ۳ (۰/۲۵)             ب) ۲  (۰/۲۵)           ج) ۱   (۰/۲۵)

۷۹- در جدول زیر مورد ستون «الف» با یکی از عبارت‌های ستون «ب» ارتباط منطقی دارد. ارتباط بین هر یک را پیدا کنید. (یکی از عبارت‌های ستون «ب» اضافه است) (شهریور ۱۴۰۱)

ستون «الف»	ستون «ب»
الف) بال کبوتر و بال پروانه	۱- ساختار وستیجیال
	۲-  ساختار آنالوگ

الف) ۲ ساختار آنالوگ (۰/۲۵)

۸۰- در مورد تغییر در جمعیت‌ها و گونه‌ها به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۷)

بقایای پا در لگن مار پیتون نشان دهندۀ چه نوع ساختارهایی است؟

ساختارهای وستیجیال (۰/۲۵)

۸۱- در مورد تغییر در اطلاعات وراثتی به پرسش­ زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۳۹۹)

یک مثال برای ساختارهای وستیجیال بنویسید. 

بقایای پا در لگن مار پیتون (۰/۲۵)

---

شواهد تغییر گونه­‌ها: مطالعات مولکولی

---

گونه‌­زایی

---

۸۲- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در اطلاعات وراثتی پاسخ دهید. (شهریور ۱۴۰۱)

تعریف ارنست مایر از گونه برای چه جاندارانی کاربرد دارد؟

برای جاندارانی کاربرد دارد که تولیدمثل جنسی دارند. (۰/۲۵)

۸۳- در عبارت­ زیر جای خالی را با کلمه مناسب کامل کنید. 

الف) منظور از آمیزش موفقیت­‌آمیز آمیزشی است که به تولید زاده­‌های زیستا و ……………….. منجر می‌شود. (خرداد ۱۴۰۰)

زایا (۰/۲۵)

ب) آمیزش موفقیت‌آمیز، آمیزشی است که به تولید زاده‌های ………………. و زایا منجر می‌شود. (خرداد ۱۴۰۱)

زیستا (۰/۲۵)

۸۴- در مورد تغییر در اطلاعات وراثتی به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹)

انواع گونه­‌زایی را نام ببرید.

گونه­زایی هم­، میهنی (۰/۲۵) و گونه­‌زایی دگرمیهنی (۰/۲۵).

۸۵- درستی یا نادرستی عبارت‌ زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور ۱۴۰۰)

در گونه‌­زایی دگرمیهنی، جدایی جغرافیایی رخ می‌دهد.

درست (۰/۲۵)

۸۶- در عبارت زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید. (خرداد ۱۳۹۸)

در گونه­‌زایی (دگرمیهنی – هم­میهنی) جدایی جغرافیایی رخ می‌دهد.

دگرمیهنی (۰/۲۵)

۸۷- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در جمعیت‌ها و گونه‌ها پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۸ و دی ۱۳۹۸)

در کدام گونه‌­زایی جدایی جغرافیایی رخ می‌دهد؟

گونه‌­زایی دگرمیهنی (۰/۲۵)

گونه‌­زایی دگرمیهنی

۸۸- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در اطلاعات وراثتی پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۱)

در گونه­زایی دگرمیهنی، وقوع چه پدیده‌هایی باعث ایجاد و افزایش تفاوت بین دو جمعیت می‌شوند؟ (یک مورد)

جهش، توترکیبی، انتخاب طبیعی و رانش ژن (در جمعیت جدا شده کوچک) (ذکر یک مورد) (۰/۲۵)

---

گونه­‌زایی هم‌­میهنی

---

۸۹- گونه­‌زایی هم‌­میهنی و دگرمیهنی را از نظر جدایی جغرافیایی با یکدیگر مقایسه کنید. (خرداد ۱۴۰۰)

در گونه‌­زایی دگرمیهنی، جدایی جغرافیایی رخ می­‌دهد اما در گونه­زایی هم­‌میهنی، جدایی جغرافیایی رخ نمی­دهد. (۰/۵)

۹۰- در عبارت‌ زیر جای خالی را با کلمه مناسب پر کنید. (دی ۱۳۹۷)

پیدایش گیاهان چندلادی (پلی­‌پلوییدی)، مثال خوبی از گونه‌­زایی ………………… است.

هم‌­میهنی (۰/۲۵)

۹۱- از بین کلمات داخل پرانتز، گزینۀ مناسب را انتخاب کنید.  (خرداد ۱۴۰۰)

پیدایش گیاهان چندلادی (پلی­‌پلوئیدی)، مثال خوبی از گونه­‌زایی (هم­‌میهنی – دگرمیهنی) است. 

هم­میهنی (۰/۲۵)

۹۲- به سؤال زیر دربارۀ تغییر در جمعیت‌ها و گونه‌ها پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۰)

چه عاملی باعث ایجاد گیاهان چندلادی (پلی­‌پلوییدی) می‌شود؟

خطای میوزی (کاستمانی) (۰/۲۵)

۹۳- در عبارت‌ زیر جای خالی را با کلمۀ مناسب کامل کنید. (شهریور ۱۴۰۰)

گیاهان چندلادی بر اثر خطای ………………………… ایجاد می‌شوند.

میوزی (۰/۲۵)

۹۴- برای کامل کردن عبارت زیر، از بین کلمات داخل پرانتز، کلمه مناسب را انتخاب کنید. (دی ۱۴۰۱)

جدا نشدن فام‌­تن‌ها در (تقسیم اول – تقسیم دوم) کاستمان، می‌تواند به تشکیل گامت‌­هایی با عدد فام­تنی طبیعی منجر شود.

تقسیم دوم (۰/۲۵)

۹۵- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (خرداد ۱۳۹۹)

گیاه گل مغربی سه­‌لاد (تریپلوئید) (۳n) یک گیاه زیستا و زایا است.

 نادرست (۰/۲۵)

۹۶- به پرسش­ زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹ روزانه)

چرا از خودلقاحی گل مغربی چارلاد (تتراپلوئید) (۴n)، گیاهی زایا ایجاد می‌شود؟ 

یاختۀ تخم ۴n خواهد بود و گیاهی که از آن ایجاد می‌شود، قادر به میوز بوده، بنابراین زایاست. (۰/۵)

۱۳۹۷- چرا گیاه گل مغربی ۴n، یک گونۀ جدید محسوب می‌شود؟ (شهریور ۱۴۰۰)

زیرا این گیاه، با جمعیت نیایی خود (که ۲n بودند) نمی‌تواند آمیزش کند. (۰/۲۵)

۱۳۹۸- برای کامل کردن عبارت زیر، از بین کلمات داخل پرانتز، کلمۀ مناسب را انتخاب کنید. (شهریور ۱۴۰۱)

اگر گیاه گل مغربی چارلاد (۴n) بتواند خود لقاحی انجام دهد، گیاهی که از آن ایجاد می‌شود، (زایا – نازا) است.

زایا (۰/۲۵)

---

---

---

---

بارم‌بندی زیست‌شناسی دوازدهم

---

شماره فصل و عنوان	نیمسال اول	نیمسال دوم و شهریور
۱- مولکول‌های اطلاعاتی	۶	۲/۵
۲- جریان اطلاعات در یاخته	۵	۲/۵
۳- انتقال اطلاعات در نسل ها	۴	۲/۵
۴- تغییر در اطلاعات وراثتی	۵	۲/۵
۵- از ماده به انرژی	–	۲/۵
۶- از انرژی به ماده	–	۲/۵
۷- فناوری‌های نوین زیستی	–	۲/۵
۸- رفتارهای جانوران	–	۲/۵
جمع	۲٠	۲۰

---