آزمون شامل ۲۵ پرسش است.
سلام و درود
«تکرار مادر مهارت‌هاست»
در راستای افزایش مهارت شما آزمون‌های متنوع و زیادی از خط به خط این گفتار برای شما آماده شده است. هر آزمون دارای ۲۰ سوال ۲ گزینه‌ای است.
برای تثبیت مطلب در حافظه و یادگیری هر چه بیشتر مطلب، در آزمون‌های آنلاین «آینده‌نگاران مغز» شرکت کنید.
برای شرکت در انواع آزمون‌های آنلاین «گفتار دستگاه تولیدمثل در مرد» بر لینک زیر کلیک کنید:
کتاب الکترونیکی پرسش‌های دو گزینه‌ای
پرسش‌های دو گزینه‌ای و خط به خط گفتارهای زیست‌شناسی چیست و گسترهٔ حیات؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید.
برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
کتاب الکترونیکی تعمیق و تثبیت یادگیری زیست‌شناسی
پرسش‌های جاهای خالی و خط به خط گفتار یاخته‌های بافت عصبی؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید.
برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
فصل تولیدمثل
شامل گفتارهای:
گفتار ۱. دستگاه تولیدمثل در مرد
گفتار ۲. دستگاه تولیدمثل در زن
گفتار ۳. رشد و نمو جنین
گفتار ۴. تولیدمثل در جانوران
بارم‌بندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۰ نمره
نیمسال دوم: ۴ نمره
شهریور ماه: ۲/۵ نمره
در حال طرح پرسش
قدردان شکیبایی شما هستیم!
گفتار دستگاه تولیدمثل در مرد
پرسش‌های یادگیری موثر
▪️درست یا نادرست بودن جملات زیر را مشخص کنید. در جملات نادرست، عبارت‌های غلط را پیدا کرده و زیر آنها خط بکشید.
الف) فرآیند تولیدمثل جنسی با تولید یاخته‌های جنسی (گامت) همراه است.
درست
ب) دستگاه تولیدمثل با بقیۀ دستگاه‌های بدن تفاوت دارد.
درست
پ) درون لوله‌های زامه‌ساز، از هنگام بلوغ تا پایان عمر، زامه تولید می‌شو
درست
ت) یاخته‌های بینابینی، در بین لوله‌های زامه‌ساز قرار دارند.
درست
پرسش‌های سطر به سطر
▪️جاهای خالی عبارات زیر را با کلمات مناسب کامل کنید.
الف) بیضه‌ها درون ……………. قرار دارند.
کیسۀ بیضه
پرسش‌های دو گزینه‌ای
▪️در هر جمله با انتخاب یکی از عبارات داخل پرانتز جمله درست را به دست آورید.
الف) اگر دستگاه (تولیدمثل – تبادلات گازی) درست کار نکند و حتی بخشی از آن را از بدن خارج کنیم، زندگی فرد به خطر نمی‌افتد.
تولیدمثل
ب) دمای درون کیسۀ بیضه، حدود (سه – دو) درجه پایین‌تر از دمای بدن قرار بگیرد.
سه
در بیضه‌ها تعداد زیادی لوله‌های پر پیچ و خم به نام لوله‌های (زامه‌ساز – اپیدیدیم) وجود دارد.
زامه‌ساز
پرسش‌های توصیفی – تشریحی
انواع تولید مثل را نام بیرید؟
تولیدمثل غیرجنسی و جنسی
وظایف مجموعۀ اندام‌های دستگاه تولیدمثلی مرد چیست؟
وظایف متعددی دارند از جمله: تولید زامه (اسپرم)، ایجاد محیطی مناسب برای نگهداری از زامه‌ها، انتقال زامه‌ها به خارج از بدن، تولید هورمون جنسی مردانه (تستوسترون)
دستگاه تولیدمثلی مرد کدام هورمون را تولید می‌کند؟
هورمون جنسی مردانه (تستوسترون)
اجزای دستگاه تولیدمثلی مرد را نام ببرید؟
بیضه، کیسه بیضه، اپیدیدیم، مجرای اسپرم بر، وزیکول سمینال، غده پیازی میزراهی، غده پروستات و میزراه
کار اصلی دستگاه تولیدمثلی مرد چیست؟
تولید یاختۀ جنسی نر یا زامه است.
زامه‌ها در کجا تولید می‌شوند؟
یک جفت خاگ (بیضه) یا همان غدد جنسی نر
محل طبیعی کیسۀ بیضه کجاست؟
خارج و پایین محوطۀ شکمی
نتیجه قرارگیری کیسۀ بیضه خارج از محوطۀ شکمی چیست؟
باعث می‌شود دمای درون آن حدود سه درجه پایین‌تر از دمای بدن قرار بگیرد.
دمای درون کیسۀ بیضه، حدود سه درجه پایین‌تر از دمای بدن است؟
این دما برای فعالیت بیضه‌ها و تمایز صحیح زامه‌ها ضروری است.
تنظیم دمای بیضه‌ها چگونه صورت می‌گیرد؟
قرارگیری کیسۀ بیضه خارج از محوطۀ شکمی و وجود شبکه‌ای از رگ‌های کوچک در کیسۀ بیضه.
شبکه‌ای از رگ‌های کوچک در کیسۀ بیضه وجود دارد.علت چیست؟
به تنظیم دمای مناسب برای فعالیت بیضه‌ها و تمایز صحیح زامه‌ها کمک می‌کند.
کدام یاخته‌ها، نقش ترشح هورمون جنسی نر را بر عهده دارند؟
یاخته‌های بینابینی
به نظر شما اهمیت تولیدمثل در چیست؟
دستگاه تولیدمثل در انسان چه بخش‌هایی است و با دستگاه تولیدمثل بقیۀ جانوران چه تفاوت‌هایی دارد؟
نقش جانور نر و ماده در تولیدمثل چیست؟
پرسش‌های مقایسه‌ای
◾هر یک از موارد زیر معرف کدام ویژگی زیست‌شناسی نوین است؟
مراحل تولید زامه یا زامه‌زایی را در شکل ۲ می‌بینید.
فعالیت ۱
با توجه به شکل ۲ در مورد پرسش‌های زیر با هم گفت و گو کنید.
الف) به چه دلیل ابتدا تقسیم رشتمان و سپس کاستمان رخ می‌دهد؟
ب) در انسان زام یاخته اولیه، ثانویه و زام یا ختک از لحاظ فام‌تنی با هم چه تفاوت‌هایی دارند؟
پ) زام یاختک و زامه با هم چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند؟
شکل ۲- بیضه و مراحل تولید زامه
زامه (اسپرم‌زایی)
دیوارۀ لوله‌های زامه‌ساز، یاخته‌های زاینده‌ای دارد که به این یاخته‌ها زامه‌زا (اسپرماتوگونی) گفته می‌شود. این یاخته‌ها که نزدیک سطح خارجی لوله‌ها قرار گرفته‌اند، ابتدا با رشتمان تقسیم می‌شوند. یکی از یاخته‌های حاصل از هر بار رشتمان در لایه زاینده می‌ماند که لایه زاینده حفظ شود. یاخته دیگر که زام یاخته (اسپرماتوسیت) اولیه نام دارد، با تقسیم کاستمان ۱ دو یاخته به نام زام یاخته ثانویه تولید می‌کند. این یاخته‌ها تک‌لادند، ولی فام‌تن‌های آن مضاعف شده‌اند.
هرکدام از این یاخته‌ها با انجام کاستمان ۲، دو زام یاختک (اسپرماتید) ایجاد می‌کند. این یاخته‌ها تک‌لادند اما فان‌تن‌های آنها مضاعف شده نیستند؛ بنابراین، از یک یاختۀ زام یاخته اولیه، چهار زام یاختک حاصل می‌شود. تمایز زامه‌ها در دیواره لوله از خارج به سمت وسط لوله انجام می‌شود. همۀ یاخته‌های زاینده به همین صورت عمل می‌کنند تا تعداد زیادی زامه درون لوله‌های زامه‌ساز تولید شود.
در حین حرکت زام یاختک‌ها به سمت وسط لوله‌های زامه‌ساز تمایزی در آنها رخ می‌دهد تا به زامه تبدیل شوند. به این صورت که یاخته‌ها از هم جدا و تاژک‌دار می‌شوند؛ سپس مقدار زیادی از سیتوپلاسم خود را از دست می‌دهند. هستۀ آن فشرده شده در سر زامه به صورت مجزا قرار می‌گیرد و یاخته حالت کشیده پیدا می‌کند. یاخته‌های سرتولی که در دیوارۀ لوله‌های زامه‌ساز وجود دارند با ترشحات خود تمایز زامه‌ها را هدایت می‌کنند. این یاخته‌ها در همۀ مراحل زامه‌زایی، پشتیبانی و تغذیه یاخته‌های جنسی نیز بیگانه‌خواری باکتری‌ها را بر عهده دارند (شکل ۲).
ساختار زامه
زامه-ها سه قسمت سر، تنه و دم دارند (شکل ۳). سر دارای یک هستۀ بزرگ، مقداری سیتوپلاسم و کیسه‌ای پر از آنزیم به نام تارَک (آکروزوم) است. تارَک‌تن کلاه مانند و در جلوی هسته قرار دارد. آنزیم‌ها به زامه کمک می‌کنند تا بتواند در لایه‌های حفاظت‌شده گامت ماده (تخمک) نفوذ کند.
در تنه یا قطعۀ میانی تعداد زیادی راکیزه (میتوکندری) وجود دارد. به نظر شما وجود راکیزۀ زیاد در اینجا چه اهمیتی دارد؟ دم با حرکات خود، زامه را به جلو می‌راند.
شکل ۳- ساختار زامه انسان
اندام‌های ضمیمه (کمکی)
پس از تولید زامه در لوله‌های زامه-ساز، آنها از بیضه خارج و به درون لوله‌ای پیچیده و طویل به نام برخاگ (اپیدیدیم) منتقل می‌شوند. این زامه‌ها ابتدا قادر به حرکت نیستند و باید حداقل ۱۸ ساعت در آنجا بمانند تا توانایی حرکت در آنها ایجاد شود.
سپس زامه‌ها وارد مجرای طویلی به نام زامه‌بر (اسپرم‌بر) می‌شوند. از هر بیضه یک مجرای زامه‌بر خارج و وارد محوطۀ شکمی می‌شود. هرکدام از مجراهای زامه‌بر در حین عبور از کنار و پشت مثانه ترشحات غده وزیکول سمینال را دریافت می‌کند. این غدد، مایعی غنی از فروکتوز را به زامه‌ها اضافه می‌کنند. فروکتوز انرژی لازم فعالیت زامه‌ها را فراهم می‌کند.
دو مجرای زامه‌بر در زیر مثانه وارد غدۀ پروستات شده و به میزراه متصل می‌شوند. غدۀ پروستات با ترشح مایعی شیری رنگ و قلیایی به خنثی کردن مواد اسیدی موجود در مسیر عبور زامه به سمت گامت ماده، کمک می‌کند.
بعد از پروستات، یک جفت غده به نام پیازی میزراهی نیز به میزراه متصل می‌شوند. این غده‌ها ترشحات قلیایی و روان‌کننده‌ای را به مجرا اضافه می‌کنند (شکل ۴). به مجموع ترشحات سه نوع غده یاد شده که زامه‌ها را از طریق میزراه به بیرون از بدن منتقل می‌کنند، مایع منی گفته می‌شود.
شکل ۴- مسیر عبور زامه (از نمای پشتی مثانه)
فعالیت ۲
الف) با توجه به شکل ۴ مسیر عبور زامه را مشخص کنید.
ب) با توجه به ترکیبات مایع منی و وجود تعداد زیادی زامه در آن، برای جلوگیری از بعضی از بیماری‌ها مثل عفونت، یا التهاب پروستات چه نکات بهداشتی را باید رعایت کرد؟ در این رابطه اطلاعاتی را جمع‌آوری و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.
هورمون‌ها فعالیت دستگاه تولیدمثل در مرد را تنظیم می‌کنند
همان‌طور که در فصل‌های قبل خواندید از بخش پیشین زیرمغزی، دو هورمون محرک غدد جنسی ترشح می‌شود: «FSH» و «LH». اگرچه نام این هورمون‌ها به فعالیت آنها در جنس ماده مرتبط است، اما وجود آنها برای فعالیت دستگاه تولیدمثل در مرد نیز ضروری است.
در مردان، FSH یاخته‌های سرتولی را تحریک می‌کند تا تمایز زامه را تسهیل کنند و LH، یاخته‌های بینابینی را تحریک می‌کند تا هورمون تستوسترون را ترشح کنند. همان‌طور که می‌دانید تستوسترون ضمن تحریک رشد اندام‌های جنسی و زامه‌زایی باعث بروز صفات ثانویه در مردان می‌شود؛ مثل بم شدن صدا، روییدن مو در صورت و قسمت.های دیگر بدن، رشد ماهیچه‌ها و استخوان‌ها.
شکل ۵- تنظیم فعالیت دستگاه تولیدمثل در مرد
» فایل word
» فایل pdf
کتاب زیست‌شناسی یازدهم
فصل ۱- تنظیم عصبی
گفتار ۱. یاخته‌های بافت عصبی
گفتار ۲. ساختار دستگاه عصبی
فصل ۲- حواس
گفتار ۱. گیرنده‌های حسی
گفتار ۲. حواس ویژه
گفتار ۳. گیرنده‌های حسی جانوران
فصل ۳- دستگاه حرکتی
گفتار ۱. استخوان‌ها و اسکلت
گفتار ۲. ماهیچه و حرکت
فصل ۴- تنظیم شیمیایی
گفتار ۱. ارتباط شیمیایی
گفتار ۲. غده‌های درون‌ریز
فصل ۵- ایمنی
گفتار ۱. نخستین خط دفاعی: ورود ممنوع
گفتار ۲. دومین خط دفاعی: واکنش‌های عمومی‌اما سریع
گفتار ۳. سومین خط دفاعی: دفاع اختصاصی
فصل ۶- تقسیم یاخته
گفتار ۱. فام‌تن (کروموزوم)
گفتار ۲. رِشتِمان (میتوز)
گفتار ۳. کاستمان (میوز) و تولیدمثل جنسی
فصل ۷- تولیدمثل
گفتار ۱. دستگاه تولیدمثل در مرد
گفتار ۲. دستگاه تولیدمثل در زن
گفتار ۳. رشد و نمو جنین
گفتار ۴. تولیدمثل در جانوران
فصل ۸- تولیدمثل نهاندانگان
گفتار ۱. تولیدمثل غیرجنسی
گفتار ۲. تولیدمثل جنسی
گفتار ۳. از یاخته تخم تا گیاه
فصل ۹- پاسخ گیاهان به محرک‌ها
گفتار ۱. تنظیم‌کننده‌های رشد در گیاهان
گفتار ۲. پاسخ به محیط
در ادامه خود را بیازمایید:
در ادامه بخوانید:
بارم‌بندی زیست‌شناسی یازدهم
بارم بندی زیست‌شناسی ۲ سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲
درس زیست‌شناسی یازدهم
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام می‌شود.
ارزشیابی مستمر براساس فعالیت های گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام می‌شود. این ارزشیابی براساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیت‌ها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحث های گروهی، پاسخ به پرسش‌های کتبی و شفاهی انجام می‌شود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی در دو نوبت به صــورت آزمون کتبی انجام می‌شــود. در نوبت اول ۲۰ نمره از پنج فصــل اول کتاب (تا پایان صفحه ۷۸) است. در نوبت دوم پنج نمره به قسمت اول و ۱۵ نمره به قسمت دوم کتاب اختصاص دارد. بارم بندی فصل ها برای نوبت اول، دوم و شهریور مطابق جدول زیر پیشنهاد می‌شود.
توجه داشته باشید که طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوست های آخر کتاب در همه آزمون‌ها ممنوع است.
| شماره فصل و عنوان | نیمسال اول | نیمسال دوم | شهریور |
| ۱- تنظیم عصبی | ۴ | ۱ | ۲ |
| ۲- حواس | ۴ | ۱ | ۲ |
| ۳- دستگاه حرکتی | ۳/۵ | ۱ | ۲ |
| ۴- تنظیم شیمیایی | ۳/۵ | ۱ | ۱/۵ |
| ۵- ایمنی | ۴ | ۱ | ۲ |
| فعالیت‌ها | ۲ | – | – |
| ۶- تقسیم یاخته | – | ۳ | ۲ |
| ۷- تولید مثل | – | ۴ | ۲/۵ |
| ۸- تولید مثل نهاندانگان | – | ۳ | ۲ |
| ۹- پاسخ گیاهان به محرک‌ها | – | ۳ | ۲ |
| فعالیت‌ها | – | ۲ | ۲ |
| جمع | ۲٠ | ۲۰ | ۲۰ |
