آزمون شامل ۲۵ پرسش است.
سلام و درود
«تکرار مادر مهارتهاست»
در راستای افزایش مهارت شما آزمونهای متنوع و زیادی از خط به خط این گفتار برای شما آماده شده است. هر آزمون دارای ۱۰ سوال ۲ گزینهای است.
برای تثبیت مطلب در حافظه و یادگیری هر چه بیشتر مطلب، در آزمونهای آنلاین «آیندهنگاران مغز» شرکت کنید.
برای شرکت در انواع آزمونهای آنلاین «گفتار تغذیهٔ گیاهی» بر لینک زیر کلیک کنید:
کتاب الکترونیکی پرسشهای دو گزینهای
پرسشهای دو گزینهای و خط به خط گفتارهای زیستشناسی چیست و گسترهٔ حیات؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید.
برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
کتاب الکترونیکی تعمیق و تثبیت یادگیری زیستشناسی
پرسشهای جاهای خالی و خط به خط گفتار زیستشناسی چیست؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید.
برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
فصل جـذب و انتقـال مـواد در گیاهـان
شامل گفتارهای:
گفتار ۱. تغذیـۀ گیاهـی
گفتار ۲. جانداران مؤثر در تغذیۀ گیاهی
گفتار ۳. انتقـال مـواد در گیاهـان
بارمبندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۰ نمره
نوبت دوم نهاییغیرآلیور و دیماه: ۲/۵ نمره
در حال طرح پرسش بر اساس کتاب چاپ ۱۴۰۲
قدردان شکیبایی شما هستیم!
گفتار تغذیـۀ گیاهـی
پرسشهای دو گزینهای
▪️در هر جمله با انتخاب یکی از عبارات داخل پرانتز جمله درست را به دست آورید.
الف) گرچه (همهٔ – بیشتر) گیاهان میتوانند به وسیلهی فتوسنتز، (همهٔ – بخشی از) مواد مورد نیاز خود را تولید کنند.
بیشتر – برخی
ب) اساس ماده آلی، (کربن – هیدروژن) است.
کربن
پ) مقداری از کربندیاکسید با حل شدن در آب، به صورت (بیکربنات – کربوکسیلیک اسید) در میآید که میتواند توسط گیاه جذب شود.
بیکربنات
ت) گیاخاک (هوموس)، لایه (سطحی – عمقی) خاک است.
سطحی
ث) گیاخاک، با داشتن بارهای (منفی – مثبت)، یونهای (منفی – مثبت) را در سطح خود نگه میدارند.
منفی – مثبت
ج) ذرات (غیرآلی – آلی) خاک از تخریب فیزیکی و شیمیایی سنگها ایجاد میشوند.
غیرآلی
چ) ذرات (غیرآلی – آلی) خاک از اندازهی بسیار (کوچک – درشت) رس تا (ریز – درشت) شن و ماسه را شامل میشوند.
غیرآلی – کوچک – درشت
پرسشهای سطر به سطر
▪️جاهای خالی عبارات زیر را با کلمات مناسب کامل کنید.
الف) گرچه بیشتر گیاهان میتوانند بخشی از مواد مورد نیاز خود مانند …………… و در پی آن ………….. و …………….. را تولید کنند.
کربوهیدرات – پروتئین – لیپید
ب) گیاهان، مواد مغذی مانند آب و مواد معدنی را به کمک اندامهای خود، به ویژه …………. جذب میکنند.
ریشهها
پ) گیاهان، مواد مورد نیاز را از ………..، ……….. یا خاک اطراف خود جذب میکنند.
هوا – آب
ت) کربندیاکسید یکی از مهمترین موادی است که گیاهان از …….. جذب میکنند.
هوا
ث) کربن، اساس ماده ……… و بنابراین یکی از عناصر مورد نیاز گیاهان است.
آلی
ج) کربدیاکسید به همراه سایر گازها از طریق ………. وارد فضای بین یاختهای گیاه میشود.
روزنهها
چ) مقداری از کربندیاکسید با حل شدن در آب، به صورت …………. در میآید که میتواند توسط گیاه جذب شود.
بیکربنات
ح) مواد مغذی مورد نیاز گیاه به جز کربندیاکسید، بیشتر از طریق …….. جذب میشوند.
خاک
خ) خاک، ترکیبی از ……….، ………….. و……………. است.
مواد آلی – غیرآلی – ریزجانداران (میکروارگانیسمها)
د) گیاخاک، با داشتن بارهای ……..، یونهای ……… را در سطح خود نگه میدارند.
منفی – مثبت
ذ) گیاخاک مانع از شستوشوی یونهای ……….. خاک میشود.
مثبت
ر) گیاخاک باعث ………. شدن حالت خاک میشود که برای نفوذ ………. مناسب است.
اسفنجی – ریشه
ز) ذرات غیر آلی خاک از تخریب ………. و ………. سنگها در فرایندی به نام هوازدگی ایجاد میشوند.
فیزیکی – شیمیایی
ژ) ذرات غیرآلی خاک از اندازهی بسیار کوچک ……… تا درشت ………. و………. را شامل میشوند.
رس – شن – ماسه
پرسشهای توصیفی – تشریحی
▪️گیاهان، مواد مغذی مانند آب و مواد معدنی را چگونه جذب میکنند؟
به کمک اندامهای خود، به ویژه ریشهها
گیاهان چه سازوکارهایی برای جذب مواد مورد نیاز و نیز انتقال آنها به اندامهای خود دارند؟
مواد حاصل از فرایند فتوسنتز چگونه به سراسر گیاه منتقل میشوند؟
گیاهان، مواد مورد نیاز را از کجا جذب میکنند؟
هوا، آب یا خاک اطراف خود
یک از مهمترین موادی که گیاهان از هوا جذب میکنند، چیست؟
کربندیاکسید
اساس ماده آلی چیست؟
کربن
چرا کربن یکی از عناصر مورد نیاز گیاهان است؟
زیرا کربن، اساس ماده آلی است.
کربندیاکسید از چه راههایی جذب گیاهان میشود؟
کربندیاکسید به همراه سایر گازها از طریق روزنهها وارد فضای بین یاختهای گیاه میشود. مقداری از کربندیاکسید هم با حل شدن در آب، به صورت بیکربنات در میآید که میتواند توسط گیاه جذب شود.
کربندیاکسید چگونه از راه آب، جذب گیاهان میشود؟
کربندیاکسید هم با حل شدن در آب، به صورت بیکربنات در میآید که میتواند توسط گیاه جذب شود.
خاک چیست؟
خاک، ترکیبی از مواد آلی، غیرآلی، و ریزجانداران (میکروارگانیسمها) است.
خاکهای مناطق مختلف چه تفاوتهایی دارند؟
به علت تفاوت در ترکیبات، توانایی متفاوتی در نگهداری آب، مقدار هوای خاک، PH و مواد معدنی دارند.
چرا خاکهای مناطق مختلف، توانایی متفاوتی در نگهداری آب، مقدار هوای خاک، PH و مواد معدنی دارند؟
به علت تفاوت در ترکیبات
گیاخاک چیست؟
گیاخاک (هوموس)، لایه سطحی خاک است و بهطور عمده از بقایای جانداران، و به ویژه اجزای در حال تجزیهٔ آنها تشکیل شده است.
لایه سطحی خاک چیست؟
گیاخاک (هوموس)
گیاخاک بهطور عمده از چه اجزایی تشکیل شده است؟
گیاخاک (هوموس)، بهطور عمده از بقایای جانداران، و به ویژه اجزای در حال تجزیهٔ آنها تشکیل شده است.
کدام بخش خاک بهطور عمده از بقایای جانداران، و به ویژه اجزای در حال تجزیهٔ آنها تشکیل شده است؟
گیاخاک (هوموس)
گیاخاک چگونه مانع از شستوشوی یونها میشود؟
گیاخاک، با داشتن بارهای منفی، یونهای مثبت را در سطح خود نگه میدارند و در نتیجه مانع از شستوشوی این یونها میشود.
نوع بار گیاخاک چیست؟
منفی
گیاخاک، کددام نوع یونها را در سطح خود نگه میدارد؟
مثبت
گیاخاک، مانع از شستوشوی کدام یونها میشوند؟
مثبت
گیاخاک، چگونه میتواند موجب حاصلخیزی خاک شود؟
گیاخاک، با داشتن بارهای منفی، یونهای مثبت را در سطح خود نگه میدارند و در نتیجه مانع از شستوشوی این یونها میشوند. گیاخاک همچنین باعث اسفنجی شدن حالت خاک میشود که برای نفوذ ریشه مناسب است.
گیاخاک چگونه خاک را برای نفوذ ریشه مناسب میکند؟
گیاخاک باعث اسفنجی شدن حالت خاک میشود که برای نفوذ ریشه مناسب است.
ذرات غیر آلی خاک از تخریب فیزیکی و شیمیایی سنگها در فرایندی ایجاد میشوند. نام این فرایند چیست؟
هوازدگی
کدام ذرات خاک از تخریب فیزیکی و شیمیایی سنگها در فرایندی به نام هوازدگی ایجاد میشوند؟
غیرآلی
پرسشهای یادگیری موثر
▪️درست یا نادرست بودن جملات زیر را مشخص کنید. در جملات نادرست، عبارتهای غلط را پیدا کرده و زیر آنها خط بکشید.
الف) بیشتر گیاهان با وجود فتوسنتز، همچنان به مواد مغذّی مانند آب و مواد معدنی نیاز دارند.
درست
پرسشهای مقایسهای
◾هر یک از موارد زیر معرف کدام ویژگی
ذرات غیرآلی خاک از اندازهی بسیار کوچک رس تا درشت شن و ماسه را شامل میشوند. تغییرات متناوب یخ زدن و ذوب شدن، که باعث خرد شدن سنگها میشود، نمونهای از اثرهوازدگی فیزیکی است. اسیدهای تولید شده توسط جانداران و نیز ریشه گیاهان هم میتوانند هوازدگی شیمیایی ایجاد کنند.
فعالیت
خاکهای مختلف، ذراتی با اندازههای مختلف دارند. تحقیق کنید که رشد ریشه گیاهان در خاک.های رسی و ماسهای با چه چالشها و فرصتهایی روبهروست؟
جذب مواد معدنی خاک
نیتروژن و فسفر دو عنصر مهمی هستند که در ساختار پروتئینها و مولکولهای وراثتی شرکت میکنند. گیاهان، ترکیبات این دو عنصر را بیشتر از خاک جذب میکنند.
جذب نیتروژن
با اینکه جوِّ زمین دارای ۷۸ درصد نیتروژن (N2) است، گیاهان نمیتوانند شکل مولکولی نیتروژن را جذب کنند. بیشتر نیتروژن ِ مورد استفادهی گیاهان به صورت یون آمونیوم (NH4+) یا نیترات (NO3-) است. این ترکیبات در خاک و توسط ریزجانداران تشکیل میشوند. خلاصه ای از این فرایندها در شکل ۱ نشان داده شده است. به تبدیل نیتروژن جو به نیتروژن قابل استفاده گیاهان تثبیت نیتروژن گفته میشود. بخشی از نیتروژن تثبیت شده در خاک، حاصل عملکرد زیستی باکتریهاست. باکتری.های تثبیت کنندهی نیتروژن، به صورت آزاد در خاک یا همزیست با گیاهان زندگی می-کنند. نیتروژن تثبیت شده در این باکتریها به مقدار قابل توجهی دفع، و یا پس از مرگ آنها برای گیاهان قابل دسترس میشوند. مهمترین انواع تثبیت نیتروژن، در ادامه این فصل توضیح داده خواهد شد. امروزه تلاش¬های زیادی برای انتقال ژنهای موثر در تثبیت نیتروژن به گیاهان در جریان است، تا بدون نیاز به این باکتریها، نیتروژن مورد نیاز در اختیار گیاه قرار گیرد.
در شکل ۱ انواع دیگری از باکتریهای خاک دیده میشوند. نقش هر یک از آنها در تغییر و تبدیل مواد نیتروژندار چیست؟
شکل ۱: تغییرات مواد نیتروژن دار و چگونگی جذب آنها از خاک
جذب فسفر
فسفر (P) از دیگر عناصر معدنی است که کمبود آن رشد گیاهان را محدود میکند. گیاهان، فسفر مورد نیاز خود را به صورت یون¬های فسفات از خاک به دست میآورند. گرچه فسفات در خاک فراوان است، اغلب برای گیاهان غیر قابل دسترس است. یکی از دلایل، این است که فسفات به بعضی ترکیبات معدنی خاک به طور محکمی متصل میشوند. برخی گیاهان برای جبران، شبکه گستردهتری از ریشه و یا ریشههای دارای تار کشندهی بیشتر ایجاد می کنند که جذب را افزایش می دهد.
بهبود خاک
خاک مناطق مختلف ممکن است دچار کمبود برخی مواد یا فزونی مواد دیگر باشد. اصلاح این خاکها میتواند آن ها را برای گیاهان قابل کشت کند. اگر این خاکها دچار کمبود باشند، با افزودن کود میتوان حاصلخیزی آنها را افزایش داد. زیستشناسان برای تشخیص نیازهای تغذیه.ای گیاهان، آنها را در محلولهای مغّذی رشد میدهند (شکل ۲). این محلولها، آب و عناصر مغذی محلول به مقدار معین دارند. از این شیوه برای تشخیص اثرات عناصر بر رشد و نمو گیاهان نیز استفاده میشود.
مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم قابل دسترس دراغلب خاک¬ها محدود است، به همین دلیل در بیشتر کودها این عناصر وجود دارند. کودهای مهم در انواع آلی، شیمیایی، و زیستی (بیولوژیک) وجود دارند. کودهای آلی، شامل بقایای در حال تجزیه جانداراناند. این کودها مواد معدنی را به آهستگی آزاد می¬کنند و چون به نیازهای جانداران شباهت بیشتری دارند، استفاده بیش از حد آنها به گیاهان آسیب کمتری می-زند. از معایب این کودها، احتمال آلودگی به عوامل بیماری زا است.
کودهای شیمیایی شامل مواد معدنی هستند که به راحتی در اختیار گیاه قرار میگیرند. بنابراین میتوانند به سرعت، کمبود مواد مغّذی خاک را جبران کنند. مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی میتواند آسیب زیادی به خاک و محیط زیست وارد و بافت را تخریب کند. از طرفی با شسته شدن توسط بارشها، این مواد به آبها وارد میشوند. حضور این مواد باعث رشد سریع باکتریها، جلبکها و گیاهان آبزی می-شود. افزایش این عوامل مانع نفوذ نور و اکسیژن کافی به آب میشود و میتواند باعث مرگ و میر جانوران آبزی شود.
شکل۲– دستگاه سادهای برای کشت گیاهان در محلولهای مغّذی
کودهای زیستی شامل باکتری هایی هستند که برای خاک مفید و با فعالیت و تکثیر خود، مواد معدنی خاک را افزایش میدهند. استفاده از این کودها بسیار سادهتر و کم هزینهتر است. این کودها معمولاً به همراه کودهای شیمیایی، به خاک افزوده میشوند و معایب دو نوع کود دیگر را ندارند.
همانطور که کاهش عناصر مغذی در خاک برای گیاهان زیان بار است، افزایش بیش از حد بعضی مواد در خاک میتواند مسمومیت ایجاد کند و مانع رشد گیاهان شود. بعضی گیاهان میوانند غلظتهای زیادی از این مواد را درون خود به صورت ایمن نگهداری کنند. مثلا نوعی سرخس می تواند آرسنیک را که مادهای سمّی برای گیاه است، در خود جمع کند. بعضی گیاهان می¬توانند آلومینیوم را نیز در بافتها ذخیره کنند. مثلاً گیاه گل ادریسی که در خاکهای خنثی و قلیایی صورتی رنگ هستند در خاکهای اسیدی آبی رنگ میشوند. این تغییر رنگ به علت تجمع آلومینیوم در گیاه است (شکل ۳). بعضی گیاهان نیز با جذب و ذخیرهی نمکها، موجب کاهش شوری خاک میشوند. با کاشت و برداشت این گیاهان در چند سال پی در پی میتوان باعث کاهش شوری خاک و بهبود کیفیت آن شد.
شکل ۳– الف) رنگ گل گیاه ادریسی در خاکهای اسیدی ، ب) قلیایی و خنثی
فعالیت
آزمایشی را طراحی کنید که به کمک آن بتوان تاثیر کاهش و یا افزایش مواد معدنی را در رشد و نمو گیاهان تعیین کرد.
» فایل word
» فایل pdf
کتاب زیستشناسی دهم
فصل ۱ـ دنیای زنده
گفتار ۱. زیستشناسی چیست؟
گفتار ۲. گستره حیات
گفتار ۳. یاختـه و بافـت در بـدن انسـان
فصل ۲ـ گوارش و جذب مواد
گفتار ۱. ساختار و عملکرد لولۀ گوارش
گفتار ۲. جذب مواد و تنظیم فعّالیت دستگاه گوارش
گفتار ۳. تنوع گوارش در جانداران
فصل ۳ـ تبادلات گازی
گفتار ۱. سازوکار دستگاه تنفس در انسان
گفتار ۲. تهویۀ ششی
گفتار ۳. تنوع تبادلات گازی
فصل ۴ـ گردش مواد در بدن
گفتار ۱. قلب
گفتار ۲. رگها
گفتار ۳. خون
گفتار ۴. تنوع گردش مواد در جانداران
فصل ۵ ـ تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد
گفتار ۱. هم ایسـتایی وکلیهها
گفتار ۲. تشـکیل ادرار و تخلیـۀ آن
گفتار ۳. تنوع دفع و تنظیم اسمزی در جانداران
فصل ۶ ـ از یاخته تا گیاه
گفتار ۱. ویژگیهـای یاختـۀ گیاهـی
گفتار ۲. سامانۀ بافتی
گفتار ۳. ساختار گیاهان
فصـل ۷ـ جـذب و انتقـال مـواد در گیاهـان
گفتار ۱. تغذیـۀ گیاهـی
گفتار ۲. جانداران مؤثر در تغذیۀ گیاهی
گفتار ۳. انتقـال مـواد در گیاهـان
در ادامه خود را بیازمایید:
در ادامه بخوانید:
بارمبندی زیستشناسی دهم ۱۴۰۳-۱۴۰۲
درس زیستشناسی ۱
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام میشود.
ارزشیابی مستمر براساس فعالیت های گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام میشود. این ارزشیابی براساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیتها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحث های گروهی، پاسخ به پرسشهای کتبی و شفاهی انجام میشود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی در دو نوبت به صــورت آزمون کتبی انجام میشــود. در نوبت اول ۲۰ نمره از پنج فصــل اول کتاب (تا آخر گفتار ۲ فصل چهار، آخر صفحه ۶٠) است. در نوبت دوم پنج نمره به قسمت اول و ۱۵ نمره به قسمت دوم کتاب اختصاص دارد. بارم بندی فصل ها برای نوبت اول، دوم و شهریور مطابق جدول زیر پیشنهاد میشود.
توجه داشته باشید که طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژهشناسی، پاورقیها و پیوستهای آخر کتاب در همه آزمونها ممنوع است.
به دلیل نهایی شدن امتحان نوبت دوم به ستون بارمبندی مربوط به نوبت دوم نهایی، شهریور و دیماه توجه نمایید.
| شماره فصل و عنوان | نوبت اول | نوبت دوم |
| ۱- دنیای زنده | ۴/۵ | ۱ |
| ۲- گوارش و جذب مواد | ۶ | ۲ |
| ۳- تبادلات گازی | ۴ | ۱ |
| ۴- گردش مواد در بدن گفتار ۱ | ۲/۵ | ۱ |
| فعالیتها | ۳ | |
| ۵- گردش مواد در بدن گفتارهای ۲ و ۳ و ۴ | – | ۳/۵ |
| ۶- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد | – | ۲/۵ |
| ۷- از یاخته تا گیاه | – | ۴ |
| ۸- جذب و انتقال مواد در گیاهان | – | ۳ |
| فعالیتها | – | ۲ |
| جمع | ۲٠ | ۲۰ |
| شماره فصل و عنوان | نوبت دوم نهایی، شهریور و دیماه |
| ۱- دنیای زنده | ۲ |
| ۲- گوارش و جذب مواد | ۳ |
| ۳- تبادلات گازی | ۲ |
| ۴- گردش مواد در بدن | ۳/۵ |
| ۵- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد | ۱/۵ |
| ۶- از یاخته تا گیاه | ۳ |
| ۷- جذب و انتقال مواد در گیاهان | ۲/۵ |
| فعالیتها | ۲/۵ |
| جمع | ۲٠ |
سپاس از زحمات ادمین وب سایت آینده نگاران مغز
عالی