نوار کاسپاری در تک لپه ای ها و دو لپه ای ها
نوار کاسپاری
حلقه کاسپاری در ریشه تک لپه
در این گیاهان در دیواره داخلی و چهار دیواره جانبی سلولهای آندودرم ماده چوب پنبه ای وجود دارد و تنها در دیواره خارجی فاقد این ماده میباشند؛ بنابراین نه تنها راه برون سیتوپلاسمی بلکه راه درون سیتوپلاسمی نیز در آندودرم مسدود میشود و تنها از طریق سلولهای معبر (یعنی سلولهایی که فاقد این لایه چوب پنبهای میباشند و در شکل دیده میشوند) مواد میتوانند عبور کنند. نوار کاسپاری در این گیاهان به شکل نعل اسب میباشد.
در ادامه بخوانید:
سوالات زیستشناسی کنکور علوم تجربی داخل کشور ۱۴۰۱
تفاوت بین میوهها و سبزیجات چیست
تولیدمثل نهاندانگان
حلقه کاسپاری در ریشه دو لپه
در این گیاهان قاب چوب پنبه ای فقط در دیوارههای جانبی وجود دارد و دو دیواره داخلی و خارجی فاقد این ماده چوب پنبه ای میباشند. در برش عرضی قاب چوب پنبه ای فقط در دو طرف سلولها قابل رویت میباشند. اصطلاح حلقه به این نوع بیشتر قابل اطلاق میباشد.
گیاهان برای حفظ بقای خود و رشد و نمو نیاز به مواد آلی و معدنی دارند.
مواد آلی توسط فرایند فتوسنتز در بخشهای کلروپلاست دار گیاه ساخته میشود (این اندمک در کدام بخشهای گیاهان چوبی چندساله و گیاهان علفی وجود دارد؟) که شامل کربوهیدراتهاست و از تغییر و تحول کربوهیدراتها، پروتئینها، لیپیدها و سایر مواد آلی ساخته میشود. مواد معدنی مورد نیاز گیاهان شامل: دی اکسید کربن (CO2)، آب یونهای مختلف مانند منیزیم، اکسیژن، نیتروژن، –K+ ،CL، فسفر است. برخی از این مواد از بخشهای هوایی گیاه جذب میشود مانند: دی اکسید کربن، اکسیژن.
دی اکسیدکربن در فرایند فتوسنتز نقش اساسی دارد و اسکلت کربنی مواد آلی از اتمهای کربن دی اکسید کربن است. مقداری گاز دی اکسیدکربن با آب ترکیب شده و یون بیکربنات را میسازد که از طریق ریشه جذب میشود. اکسیژن نیز از طریق هوای اطراف گیاه جذب میشود. سایر مواد معدنی از طریق ریشه جذب میشوند.
خاک ترکیبی از مواد آلی، غیرآلی و میکروارگانیسمهاست. تواناییهای خاک هر منطقه بستگی به مقادیر متفاوت این ترکیبات دارد. توانایی هر خاک با این ویژگیها مشخص میشود: نگهداری مقدار آب، مقداری هوای خاک، PH خاک، مواد معدنی موجود در خاک.
گیاخاک: از بقایای جانداران و اجزای در حال تجزیه آنها ساخته شده است. لایه سطحی خاک را گیاخاک تشکیل میدهد. دو نقش مهم گیاخاک در تغذیه گیاه عبارتند از:
۱. گیاخاک دارای بار منفی است بنابراین از شسته شدن یونهای دارای بار مثبت مانند: +NH4 و +K جلوگیری مینماید.
۲. باعث اسفنجی شدن خاک شده که برای نفوذ ریشه ضروری است.
هوازدگی باعث تخریب فیزیکی و شیمیایی سنگها شده و باعث بوجود آمدن ذرات غیرآلی خاک میشود. اندازه این ذرات بعضا بسیار کوچک و برخی درشت هستند و از رس تا دانههای شن را شامل میشوند.
تغییرات متناوب یخ زدن و ذوب شدن آب نمونه ای از تغییرات فیزیکی است و اسیدهای تولید شده توسط جانداران و ریشه گیاهان نمونه ای از هوازدگی شیمیایی است.
نیتروژن و فسفر دو عنصر بسیار مهمیهستند که در ساختار مولکولهای آلی مانند پروتئینها و مولکولهای وراثتی وجود دارند.
جذب مواد معدنی در گیاهان
به یاد دارید که واحد سازنده پروتئینها اسیدهای آمینه است همانطور که در سالهای آینده خواهید خواند همه آمینواسیدها دارای گروه آمین با فرمول NH۲ میباشند
واحد سازنده مولکولهای اطلاعاتی مانند DNA و RNA نوکلئوتید میباشد در ساختار هر نوکلئوتید هم عنصر نیتروژن وجود دارد و هم عنصر فسفر.
بیشتر این عناصر از طریق ریشه جذب میشوند. در برخی گیاهان از جمله گونرا فسفر میتواند از طریق بخشهای هوایی نیز جذب شود!!!
جذب نیتروژن: نیتروژن در جو به صورت مولکولی N۲ وجود دارد. گیاهان نمیتوانند از این نیتروژن مولکولی استفاده نمایند نیتروژن باید به صورت یونهای آمونیوم NH۴ و یا یون نیترات NO۳ جذب شود. این ترکیبات در خاک و توسط میکروارگانیسمها ساخته میشود.
به فر ایندی که نیتروژن جو را به ترکیبات قابل جذب گیاهان تبدیل مینماید تثبیت نیتروژن گویند. بخشی از این فرایند توسط باکتریها صورت میگیرد.
باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن ابتدا نیتروژن موجود در جو را به یون آمونیوم تبدیل مینمایند. حال این ترکیب به دو صورت میتواند جذب گیاه شود:
۱. در روش اول یون آمونیوم ساخته شده جذب گیاه میگردد.
۲. در روش دوم باکتریهای دیگری که در خاک وجود دارند و باکتریهای نیترات ساز گفته میشود یون آمونیوم را به یون نیترات تبدیل مینمایند و سپس این یون جذب گیاه میگردد.
باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن ممکن است به صورت آزاد در خاک زندگی کنند یا به صورت همزیست با گیاهان زندگی کنند. در اینجا باکتریهای همزیست بررسی میشود.
باکتریهای همزیست با گیاهان به دو گروه کلی تقسیم میشوند: ریزوبیوم.ها و سیانوباکتریها.
ریزوبیومها: این باکتریها در گرهک گیاهان تیره پروانه واران زندگی میکنند. گیاهان پروانه واران شامل: سویا، لوبیا، نخود و … میباشد. هنگامیکه بخشهای هوایی این گیاهان از بین میروند ریشه واجد گرهک در زمین میماند و باعث غنی شدن زمین از لحاظ نیتروژن میشود.
سیانوباکتریها: این باکتریها فتوسنتز انجام میدهند. برخی از این باکتریها تثبیت نیتروژن نیز انجام میدهند. سیانوباکتریهای فتوسنتز کننده با دو گروه از گیاهان همزیستی دارند که شامل گیاه آزولا و گونرا است. در آزولا با ریشه گیاه همزیستی دارد ولی در گونرا در ساقه و دمبرگ وجود دارد.
فسفر: کمبود این عنصر رشد گیاه را محدود مینماید. فسفر به صورت یون فسفات جذب گیاه میشود. فسفات در خاک فراوان است ولی چون به ترکیبات دیگر به صورت محکمیمتصل شده برای گیاه قابل دسترس نیست. برخی گیاهان برای مقابله با این مشکل به این صورت عمل میکنند که یا شبکه گسترده ای از ریشهها را توسعه میدهند یا ریشههای دارای تارکشنده بیشتری ایجاد میکنند.
بهبود خاک: در مناطق مختلف ممکن است مقدار مواد موجود در خاک متفاوت باشد. دچار کمبود برخی مواد یا واجد مقدار بیش از حد برخی مواد دیگر باشد. با اصلاح مقدار این مواد میتوان گیاهان را برای کشت آماده کرد. مثلا هنگامیکه دچار کمبود مواد میباشند میتوان با افزودن کود حاصلخیزی خاک را افزایش داد.
زیست شناسان برای تعیین نیازهای غذایی گیاهان از محولهای مغذی استفاده میکنند. محلول مغذی دارای آب و مواد محلول به مقدار معین است. از محلول مغذی میتوان استفاده کرد و اثر عناصر مختلف را بر رشد و نمو گیاه مشخص کرد.
مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم در خاکهای اغلب مناطق محدود است. برای جبران این عناصر از کودهای مختلف استفاده میکنند و اغلب کودها دارای این نوع عناصر هستند.
کودها به سه صورت وجود دارند: آلی، شیمیایی و زیستی.
کودهای آلی شامل بقایای جانداران هستند که در حال تجزیه شدن میباشند. مزایای استفاده از کودهای آلی:
۱. استفاده بیش از حد از این کودها به گیاهان و محیط زیست آسیب کمتری وارد میکند. ۲. مواد موجود در آنها به نیازهای جانداران شباهت بیشتری دارد.
از معایب این کودها این است که ممکن است به عوامل بیماریزا آلوده باشند و مواد معدنی را به سرعت در اختیار گیاه قرار نمیدهند.
کودهای شیمیایی: این کودها شامل مواد معدنی هستند که در اختیار گیاه قرار میگیرد. از مزایای این کودها این است که مواد معدنی را به سرعت در اختیار گیاه قرار میدهند. از معایب استفاده از این کودها این است که ۱. استفاده بیش از این کودها میتواند به حاک و مجیط زیست آسیب وارد کند و بافت حاک را تخریب نماید. ۲. توسط باران شسته شده و وارد آبها میشود و در آنجا باعث رشد سریع باکتریها، جلبکها و گیاهان آبزی میشود. افزایش این عوامل از نفوذ نور و اکسیژن به درون آب جلوگیری مینماید و باعث مرگ و میر جانداران آبزی میشود.
کودهای زیستی: شامل باکتریهایی هستند که با فعالیت و تکثیر خود باعث افزایش مواد معدنی خاک میشوند. مزایای استفاده از این کودها این است که استفاده از این کودها کم هزینه و ساده است و معایب دو نوع کود دیگر را ندارد. این کودها معمولا همراه کودهای شیمیایی استفاده میشود.
افزایش بیش از حد برخی مواد میتواند باعث مسمومیت گیاه شده و از رشد گیاه جلوگیری نماید. برخی از گیاهان میتوانند برخی از این مواد را به صورت ایمن در خود نگه دارند:
۱. نوعی سرخس میتواند عنصر آرسنیک را که ماده ای سمیاست در خود جمع نماید.
۲. بعضی از گیاهان مانند گل ادریسی عنصر آلومینیم را در خود ذخیره مینمایند و به همین دلیل گلهای این گیاه در خاکهای قلیایی و خنثی صورتی رنگ هستند و در محیطهای اسیدی آبی رنگ هستند.
۳. بعضی از گیاهان با جذب و ذخیره نمکها باعث کاهش شوری خاک میشوند. با کاشت و برداشت این گیاهان در چند سال متوالی میتوان باعث کاهش شوری خاک و افزایش کیفیت آن شد.
گیاهان روشهای خارق العاده ای برای کسب غذا از دیگر جانداران دارند. یکی از این شیوهها رابطه همزیستی با دیگر جانداران است. از مهمترین انواع رابطه همزیستی در گیاهان شامل: همزیستی قارچ ریشه ای (میکوریزا) و باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن است.
قارچ ریشه ای: ریشه گیاهان برای جذب آبو مواد مغذی به رابطه همزیستی با انواعی از قارچها سازگار شده اند که به این فرایند قارچ ریشه ای گویند. قارچها مواد آلی مورد نیاز خود را از گیاهان دریافت میکنند و مواد معدنی مورد نیاز گیاه از جمله فسفر را از خاک دریافت کرده و در اختیار گیاه قرار میدهند.
قارچها در سطح ریشه وجود دارند ولی برای تبادل مواد رشتههای ظریفی را به درون ریشه گیاه میفرستند. رشتههای قارچی که در سطح ریشه قرار دارند غلاف قارچ ریشه را تشکیل میدهند. پیکر قارچ رشته ای و نازک و ظریف است بنابراین سطح تماس آن با خاک نسبت به ریشه بسیار بیشتر است و در نتیجه مواد معدنی بیشتری را میتواند از خاک جذب نماید. حدود ۹۰% گیاهان دانه دار با قارچها رابطه همزیستی دارند.
گیاهان حشره خوار: انواعی از گیاهان حشره خوار وجود دارد. این گیاهان فتوسنتز کننده اند ولی در مناطقی زندگی میکنند که خاک از نظر ترکیبات نیتروژن دار قابل جذب گیاه بسیار فقیرند بنابراین این ترکیبات را از گوارش حشرات کوچک به دست میآورند. برخی از برگهای این گیاهان تغییر شکل داده اند و برای شکار و گوارش حشرات مناسب شده اند. گیاه توبره واش یکی از این گیاهان است که حشرات یا لارو آنها را به درون بخش کوزه مانند خود میکشد و سپس به گوارش آنها میپردازد.
گیاهان انگل: این گیاهان همه یا بخشی از آب و مواد غذایی مورد نیاز خود را از گیاهان دیگر به دست میآورند. انواعی از این گیاهان وجود دارند. دو نمونه از این گیاهان شامل گیاه سس و گیاه جالیز میباشد.
گیاه سس، فتوسنتز انجام نمیدهد و ساقه زرد یا نارنجی دارد و فاقد ریشه است. این به دور میزبان خود میپیچد و اندامهای مکنده ایجاد مینماید. اندامهای مکنده به درون آوندهای گیاه نفوذ کرده و مواد مورد نیاز خود را از گیاهان جذب مینماید.
گل جالیز اندام مکنده ایجاد میکند و این اندامها به درون ریشه گیاه نفوذ میکنند و مواد مغذی را دریافت میکنند. گیاهان جالیزی از میزبانهای گیاه گل جالیز هستند. گیاه گل جالیز ریشه انگلی دارد.
انتقال مواد در گیاهان: آب و مواد معدنی مورد نیاز گیاهان توسط ریشه جذب میشود و توسط فرایندهایی به بخشهای هوایی گیاه منتقل میشود. انتقال مواد در مسیر کوتاه و بلند به بخشهای گیاه منتقل میشود. در مسیر کوتاه انتقال شیره خام در سطح یک سلول یا چندین سلول صورت میگیرد. فرایندهای که مواد در مسیر کوتاه نقش دارند شیره خام را در فاصله عرض ریشه جابجا میکنند. در مسیر بلند شیره خام در مسیرهای بسیار طولانی برخی اوقات تا صد متر جابجا میشود. فرایندهایی که در مسیر بلند نقش ایفا میکنند شیره خام را درون آوندهای چوبی جابجا مینمایند. در جابجایی مواد در هر دو مسیر آب نقش مهمیدارد. فرایند تعرق در مسیر بلند همانطور که خواهیم دید نقش اساسی ایفا میکند.
جابجایی مواد در مسیر کوتاه: انتقال در این جابحایی ممکن است به دو صورت اتفاق بیفتد:
۱. انتقال درسطح یک سلول، ۲. انتقال در سطح چندین سلول .
در جابجایی در سطح سلول آب با فرایندهای فعال و غیرفعال منتقل میشود. این فرایندها شامل انتقال فعال، انتقال غیر فعال است. البته در برخی سلولهای گیاهی، جانوری و واکوئل بعضی سلولهای گیاهی واجد پروتئین تسهیل کننده عبور آب است که به صورت کانال بوده و باعث افزایش سرعت انتقال آب میشوند. هنگام کم آبی سنتز این پروتئینها تشدید میشود.
انتقال شیره خام در سطح چند سلول در عرض ریشه و توسط فرایندهایی مانند: انتقال سیمپلاستی، آپوپلاستی و عرض غشا صورت میگیرد.
در انتقال عرض از غشا آب از عرض غشا سلولهای ریشه جابجا میشود. یعنی انتقال آب از یک طرف غشا به طرف دیگر. در این حالت ممکن است آب از غشا وارد سلول شود یا از سلول خارج شود. در مسیر سیمپلاستی آب از طریق پروتوپلاست سلول به پروتوپلاست سلول دیگر و از طریق پلاسمودسم صورت میگیرد. منافذ پلاسمودسمیبزرگ است و درشت مولکولهایی مانند پروتئینها، اسیدهای نوکلئیک و موجوداتی مانند ویروسها میتوانند از آنها عبور نمایند. در مسیر آپوپلاستی آب از فضای بین سلولی و از طریق دیواره سلولی جابجا میشود.
در برش عرضی ریشه در محل تارهای کشنده از بیرون به طرف داخل به ترتیب شامل: روپوست، پوست، آندودرم و آوندهای چوبی و آبکش است. شیره خام ابتدا توسط تارهای کشنده جذب شده و سپس از مسیرهای ذکر شده در بالا حرکت میکند.
شیره خام در عرض ریشه حرکت میکند تا اینکه سرانجام به آندودرم میرسد. آندودرم درونی ترین لایه پوست بوده و دیواره این سلولها ساختار ویژه ای دارد. این سلولها در دیواره جانبی خود دارای نوار کاسپاری هستند. جنس این نوار از سوبرین یا چوب پنبه است که نسبت به آب نفوذناپذیر است. سلولهای آندودرم با دارا بودن نوار کاسپاری مانند یک صافی عمل مینمایند و از ورود مواد مضر و ناخواسته شیره خام از مسیر آپوپلاستی به درون گیاه جلوگیری مینماید. این سلولها همچنین از خروج مواد جذب شده به خارج از ریشه جلوگیری مینمایند. بعد از خروج مواد از سلولهای درون پوست شیره خام دوباره در هر سه مسیر حرکت مینماید. در ریشه برخی سلولهای درون پوست دارای نوار کاسپاری در دیواره پشتی نیز هستند و باعث میشود که شیه خام نتواند از این سلولها عبور نماید. این سلولها در برش عرضی و زیر میکروسکوپ نوری U شکل دیده میشوند. در این گیاهان در آندودرم سلولهایی بنام معبر وجود دارد که فاقد نوار کاسپاری هستند و باعث انتقال شیره خام به آوندهای چوبی میشوند.
انتقال شیره خام در مسیرهای بلند: در انتقال شیره خام در مسیرهای بلند فرایند جریان توده ای نقش مهمیبه عهده دارد. انتشار در این انتقال نقشی ندارد. سرعت فرایند جریان توده ای چندین برابر انتشار است. در جریان توده ای شیره در فواصل بسیار طولانی جابحا میشود. در جریان توده این عوامل نقش مهمیدارند: فشار ریشه ای، تعرق، ویژگی آب
فشار ریشه ای: سلولهای زنده آندودرم و سلولهای زنده اطراف اطراف آوندها با انتقال فعال یونها را به درون آوندهای چوبی انتقال میدهند. این امر باعث افزایش فشار اسمزی در درون آوندهای چوبی میشود و در نتیجه آب از اطراف آوندهای چوبی وارد آوندها میشود. این کار باعث افزایش فشار درون آوندهای چوبی میشود و در نتیجه توده شیره خام را به طرف بالا هل میدهد. در اغلب گیاهان فشار ریشه ای به تنهایی نقش کمیدر صعود شیره خام دارد.
تعرق: خروج آب به صورت بخار از بخشهای هوایی گیاه مخصوصا برگها تعرق نام دارد. تعرق از طریق روزنهها، پوستک و عدسک صورت میگیرد. بیشتر تعرق از طریق روزنههاست. هنگامیکه آب به صورت بخار از برگها خارج میشود فشار اسمزی سلولهای درون برگها افزایش یافته و تراکم آب کاهش مییابد. در نتیجه آب که تراکم آن در آوندهای چوبی بیشتر است به برگها که تراکم آن کمتر است حرکت مینماید و این فشار مکشی ایجاد میکند که باعث صعود شیره خام در آوندهای چوبی میشود. البته نیروی هم چسبی و دگرچسبی آب در صعود پیوسته و یکپارچه شیره خام نقش مهمیدارد. مکشی که ناشی از فرایند تعرق هست در صعود شیره خام نقش اصلی را دارد. پس فشار ریشه ای از پائین گیاه و فشار مکشی از بخشهای هوایی گیاه باعث صعود پیوسته شیره خام در گیاه میشود.
روزنههای هوایی توسط یک جفت سلول نگهبان روزنه باز و بسته میشود. ساختار ویژه سلولهای نگهبان روزنه و تغییر فشار تورژسانس در سلولهای نگهبان روزنه عامل باز و بسته شدن ورزنههاست. عوامل محیطی و درونی گیاه در باز و بسته شدن روزنهها نقش دارند. نور با تحریک سلولهای نگهبان روزنه و ذخیره ساکارز و یونهای Cl– و K+ در این سلولها باعث افزایش فشار اسمزی سلولها میشود و در نتیجه آب از سلولهای اطراف وارد سلولهای نگهبان روزنه میشود و باعث تورژسانس آنها شده و روزنه باز میشود. بسته شدن روزنه به دلیل خروج آب از این سلولهاست.
ساختار سلولهای نگهبان روزنه: سلولهای نگهبان روزنه لوبیایی شکل و کشیده اند و ضخامت دیواره آنها در همه بخشها یکسان نیست. دو هنگام جذب آب باعث باز شدن روزنهها میشود. عامل اول قرارگرفتن رشتههای سلولزی به صورت عرضی یا شعاعی در دیواره سلولهاست که مانند کمربندی محکم هنگام تورژسانس سلول از افزایش بیش از حد سلول در جهت شعاعی جلوگیری مینماید و باعث افزایش طولی سلول میشود. عامل دوم ضخامت دیواره پشتی از دیواره داخلی کمتر است بنابراین هنگام تورژسانس دیواره پشتی بیشتر منبسط میشود. این باعث خم شدن سلول هنگام تورژسانس و باز شدن روزنه میشود.
در باز و بسته شدن روزنههای هوایی هم عوامل محیطی مانند: مقدارنور، دی اکسید کربن، دما و رطوبت و هم عوامل درونی گیاه مانند: مقدار آب گیاه و هورمونهای گیاهی نقش دارند. در اغلب گیاهان افزایش مقدار نور، دما و کاهش دی اکسید کربن تا سقف و حد مشخصی باعث باز شدن روزنهها میشود. کاهش شدید رطبت محیط میتواند باعث باز شدن روزنهها شود.
در گیاهانی مانند کاکتوس که در مناطق خشک زندگی میکنند افزایش مقدار یا شدت نور باعث بسته شدن روزنهها میشود. گیاهان موجود در مناطق خشک برای سازگاری با زندگی در این گونه محیطها و حفظ آب تعداد روزنههای آنها کاهش یافته ، سطح برگ آنها یا تعداد برگ آنها کاهش یافته است. دقت شود که در مناطق خشک روزنه برخی گیاهان در حضور نور بسته میشود.
بنابراین گیاهانی که در مناطق خشک زندگی میکنند برای حفظ آب گیاه دارای این ویژگیها هستند: تعداد برگها یا سطح برگها کاهش یافته، تعداد روزنهها کاهش یافته، در برخی روزنه در مقابل نور بسته میشود، روزنهها به صورت فرورفته در بخشهای غار مانند وجود دارد و روزنهها بیشتر در بخش روپوست پائینی برگ قرار دارد.
تعریق: در انتها یا لبه برگ برخی گیاهان علفی منافذی بنام روزنههای آبی وجود دارد. هنگامیکه مقدار رطوبت در اطراف برگ افزایش مییابد و شدت تعرق کاهش مییابد به خاطر وجود فشار ریشه ای قطرات آب از روزنههای آبی خارج میشود که به این پدیده تعریق گویند. تعریق در شبهای بهاری که هوا گرم است و فشار ریشه ای فعال است و تعرق کاهش یافته وجود دارد یا هنگامیکه مقدار رطوبت محیط بسیار بالاست.
حرکت شیره پرورده: حرکت شیره پرورده در آوندهای آبکشی صورت میگیرد. جایی از گیاه که در آن مواد آلی ساخته میشود محل منبع گویند ( مانند برگها ) و جایی از گیاه که مواد آلی ذخیره میشود محل مصرف (مانند میوهها) گویند. حرکت شیره پرورده سلول به سلول صورت میگیرد بنابراین حرکت آن نسبت به شیره خام کندتر است. برای چگونگی حرکت شیره پرورده الگوی جریان توده ای ارائه شده است. حرکت شیره پرورده طبق این نظریه بدین قرار است:
۱. قند و مواد آلی به صورت انتقال فعال وارد آوندهای آبکشی میشود (بارگیری آبکشی)
۲. با افزایش مواد آلی از جمله ساکارز در آوندهای آبکشی فشار اسمزی داخل آوندها افزایش مییابد در نتیجه آب از سلولهای مجاور وارد آوندهای آبکشی میشود.
۳. با افزایش فشار درون آوندها مواد آلی به صورت توده ای در داخل آوند به سوی مناطق دارای فشار کمتر یا محل مصرف حرکت میکند ۴. در محل مصرف با انتقال فعال مواد آلی باربرداری شده و مصرف میشود.
در گیاهان بین مقدار مواد آلی تولید شده و تعداد محلهای مصرف تنظیم میشود بنابراین اگر جایگاههای مصرف بیش از مقدار تولید باشد این محلهای مصرف حذف میشوند.
طرح زیر محل آوند آبکش و جهت حرکت شیره پرورده را نشان میدهد. همانطور که میبینید آوند آبکش در پوست قرار دارد. و مواد آلی در بخشهای هوایی ساخته شده و به طرف پائین حرکت مینماید.
فهرست کتاب زیستشناسی ۱
فصل ۱ـ دنیای زنده
گفتار ۱. زیستشناسی چیست؟
گفتار ۲. گستره حیات
گفتار ۳. یاختـه و بافـت در بـدن انسـان
فصل ۲ـ گوارش و جذب مواد
گفتار ۱. ساختار و عملکرد لولۀ گوارش
گفتار ۲. جذب مواد و تنظیم فعّالیت دستگاه گوارش
گفتار ۳. تنوع گوارش در جانداران
فصل ۳ـ تبادلات گازی
گفتار ۱. سازوکار دستگاه تنفس در انسان
گفتار ۲. تهویۀ ششی
گفتار ۳. تنوع تبادلات گازی
فصل ۴ـ گردش مواد در بدن
گفتار ۱. قلب
گفتار ۲. رگها
گفتار ۳. خون
گفتار ۴. تنوع گردش مواد در جانداران
فصل ۵ ـ تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد
گفتار ۱. هم ایسـتایی وکلیهها
گفتار ۲. تشـکیل ادرار و تخلیـۀ آن
گفتار ۳. تنوع دفع و تنظیم اسمزی در جانداران
فصل ۶ ـ از یاخته تا گیاه
گفتار ۱. ویژگیهـای یاختـۀ گیاهـی
گفتار ۲. سامانۀ بافتی
گفتار ۳. ساختار گیاهان
فصـل ۷ـ جـذب و انتقـال مـواد در گیاهـان
گفتار ۱. تغذیـۀ گیاهـی
گفتار ۲. جانداران مؤثر در تغذیۀ گیاهی
گفتار ۳. انتقـال مـواد در گیاهـان
🤔👌🏼